ارکین نیوز – مرحوم محمد شرعی فرزند ارازقلی در سال ۱۲۸۸ ش. در شهر با قداست ترکمن صحرا،کمیش دپه استان گلستان،در یک خانواده متدین و اصیل متولد شد.وی منسوب به یکی از طوایف بزرگ ترکمن یعنی «دیه جی» می باشد.پدرشان که به تقوا و پرهیزگاری شهرت داشتند از طریق ماهیگیری که شغل اکثریت کمیش دپه بود امرار معاش می کردند.

دوران تحصیل
مرحوم محمد شرعی تحصیلات مقدماتی را در سرزمین خود کمیش دپه که یکی از کانون های علوم دینی آن دوران بود،در محضر پرفیض مرحوم صاتلیق دردی آخوند ،مرحوم بایرام گلدی آخوند و حوزه علمیه مرحوم رجب آخوند صیادی ، روحانی معظم و قاضی القضات اقوام ترکمن ، مرحوم ملاعبدالرسول تاشکندی(ملا آقا)اصالتا ازبک و برخی از روحانیون بنام دیگر فرا گرفتند.

علوم جدید را در «اداره معارف و اوقاف استرآباد و صحرا» در گرگان در رشته معقول و منقول فرا گرفتند و برای ادامه تحصیلات وارد دانشکده افسری تهران شدند و با علوم و فنون نظامی آشنا شدند.

دوران سربازی

خدمت نظام وظیفه را به عنوان افسر وظیفه در گرگان گذراندند.نظامی گری با خصوصیات اخلاقی نرمخوی او مطابقت نداشت

سابقه شغلی

.با توجه به تحصیلات و تسلط به زبان اداری فارسی و علاقه اش،در بخش اداری فعال شدند و ریاست اداره دارایی کمیش دپه را به عهده گرفتند و مدتی بعد به ریاست اداره شیلات قره سو منسوب شدند که خشنودی ترکمن های کناره دریای خزر را به دنبال داشت.
تغییری نسبی در معیشت مردم کمیش دپه شد و سفره های آنها پربرکت و با انواع ماهی ها و محصولات دریایی رنگین شد.
ایشان به مدت پانزده سال ریاست عشایر جعفربای دشت گرگان را به عهده داشتند و به علت محبوبیت خاصی که بین مردم داشتند به بندترکمن(بندرشاه سابق) آمدند و به سمت شهردار انتخاب شدند و چند دوره در این سمت خدمت کردند.

ساختار بندر ترکمن قبل از انقلاب اسلامی
در آن دوران،بندرترکمن بافت شهری امروزی را نداشت به جز چند کلبه و آلاچیق و دکه و چند ساختمان اداری،گمرک خانه و راه آهن و یک مدرسه به نام(هدایت)که روسها ساخته بودند امکانات دیگری نداشت.

از خیابان آسفالته و جدول بندی خبری نبود و قسمتی از آن پوشیده از نیزارهای باتلاقی بود.ایشان در سمت شهردار،ابتدا برای تأمین آب آشامیدنی که مایه حیات شهروندان بود،اقدام کردند وسپس اصول شهرسازی را با هماهنگی مهندسین آلمانی به اجرادرآوردند.

نظر یک مهندس آلمانی در مورد محمد شرعی

در نتیجه زحمات شبانه روزی ایشان،چهره این منطقه تغییریافت.آن طور که از زبان مترجم ایشان که مهندس جوانی از اهالی بندرگز و تحصیلکرده آلمان شنیده اند،مهندس آلمانی که اخلاق حسنه ای داشته،پس از اتمام لوله کشی آب و فاضلاب شهری دستش را به طرف آسمان برده و اشک در چشمانش حلقه زده می گوید:خداوند را شاکرم که مرا برای خدمات آبرسانی به مردمانی محروم به اینجاکشانده است وازآقای شرعی به عنوان مردمی ترین شهرداریادکرده است.

در مراحل بعدی تکمیل خدمات شهری،ایجاد پارک کودک،کتابخانه،تشویق سرمایه داران جهت ساخت کارخانه،آسیاب،مغازه ها و درخواست از دولت برای تأسیس مدارس،ورزشگاه ، درمانگاه و مراکز بهداشتی و تأسیس خانه های سازمانی برای کارگران راه آهن و … جزو برنامه های ایشان بود و نشانگر بذل و توجه ایشان به امر مهم اشتغالزایی بود.

ترکمن ها از شهرهای کمیش دپه ،خواجه نفس و اطراف و اکناف و حتی هموطنان آذری،ارمنی،قزاق و کمابیش سنگسری و … به این شهر آمدند و همه از هر نژاد و طایفه برادرانه در کنار یکدیگر کار و زندگی می کردند.

به برکت وجود او صیادان از بیمه بهره مند شدند و قزاق ها شناسنامه دار شدند،

زیرا دولت ایران اوایل آنها را تبعه خود نمی دانست.بر اثر اقدامات ایشان قزاق ها از امکانات قانونی برخوردار شدند و راه تحصیل و اشتغال برای آنها هموار شد.برای آبادانی بندرترکمن از همه مقدورات استفاده کردندتاتوانستندبه بزرگترین آرزوی مردم جامه عمل بپوشانند.
آقای محمد شرعی ،سرلوحه کار و فعالیت خود را بر مبنای خدمت به مردم و وطن پرستی گذاشته و مورد اعتماد و توجه مخصوص آحاد مردم این سامان قرار گرفته است(طبق نوشته های موجود در سالنامه کشوری)و به همین جهت در انتخابات دوره بیستم مجلس شورای ملی(۱۳۳۹)با رأی اکثریت قاطع مردم به نمایندگی مجلس انتخاب شدند و به عنوان نماینده ترکمن صحرا وکیل مجلس شدند.

در آن دوران تقسیمات جغرافیایی مانند امروز نبود،بلکه از ترکمن صحرا یک نماینده ترکمن انتخاب می شد.

خصوصیات اخلاقی محمد شرعی
وی در تمام بیانات خود اطاعت از قرآن،قانون و عدالت و خدمت به ملت خصوصا به طبقات محروم را شیوه ی یک انسان واقعی و لازمه ی کار می دانستند.

به علت توان ذهنی و شم سیاسی قوی موفق به وحدت و همدلی طوایف مختلف گردید وجود چنین شخصیتی در آن دوران باعث رفع اختلافات قومی-قبیله ای و در نتیجه صلح و آرامش را به ارمغان آورد.
وی چون شمعی فروزان وجودش را وقف خدمت به مردم کردند و سخنانشان برای برقراری عدالت از کرانه های دریای خزر، کوههای راز جرگلان و تا آن سوی مرزها،پهندشت قراقوم طنین انداز و با از خود گذشتگی،دعای خیر مظلومان بدرقه راهشان شد.هیچ دردی نتوانست خم بر ابرویشان بیاورد،جز درد محرومان.وارستگی در سخنانشان آشکار بود قبل از اینکه ترکمن باشند،

انسان بودند و در مکتب وجودشان آیات قرآن تبلور داشت،فردی بودند آزادیخواه،با حاسدان و معاندانشان نیز رفتار محبت آمیزی داشتند.در هنگام بیماری وگرفتاری و مصیبت آنها،می شتافتند و آنها را دلداری می دادند

شنیده ها در مورد مرحوم شرعی

شنیده ها حاکیست که وی دلسوز همه طبقات اجتماع بوده اند، بالاخص به طبقه روحانیت عشق می ورزیدند.در بیشتر شهرها و روستاهای اطراف و اکناف ترکمن صحرا از هر طایفه ای وقتی ایشان سخنرانی شان را شروع می کردند

،عده کثیری از آن ها از احساس همدردی ایشان،متأثر می شدند و اشک در چشمانشان حلقه می زد.

آرزومند تقویت حوزه های علمیه ترکمن صحرا بودند. در بین کلیه ی علما از کمیش دپه تا گلیداغ از محبوبیت ویژه ای برخوردار بودند.
همچنین جهت پیشرفت علمی منطقه،جوانان ترکمن را به تحصیل در دانشگاهها خصوصا در رشته های پزشکی و مهندسی و … تشویق می کردند،حتی نظرشان این بود که دختران نیز دنبال تحصیل بروند و از این لحاظ تعصبی نداشتند.

به وی پیشنهاد استانداری خوزستان شد،ولی ایشان نپذیرفتند،زیرا آرزومند خدمت برای مردم محروم منطقه خود یعنی ترکمن را داشتند و برای ترکمن صحرا اهداف سیاسی آرمانی داشتند که توازن توسعه و برقراری عدالت و سربلندی همه ایرانیان و ترکمن ها را به دنبال داشته باشد.

زندگی مرحوم شرعی در اواخر عمر

کم کم از همه مقامات دنیوی رویگردان شدند و از تعلقات دارالغرور دست شستند و به نقطه آغازین زندگیشان بازگشتند،یعنی انتخاب راه طریقت و عرفان که به فضل و الطاف خداوند ذوالجلال در علم باطن بی بهره نماندند.

مردم در خانه شرعی نماز جماعت می خواندند ودر نهایت وی برای مردم مسجدی وقف کرد

در آن دوران اهالی محل به علت نبود مسجدی در نزدیکی محل سکونتشان،در منزل ایشان نماز جماعت برپا می داشتند.از اقدامات شایسته ایشان با هدف خدمت به دین مبین اسلام،وقف زمینی در کنار حیاط منزلشان جهت تأسیس یک باب مسجد بود.ایشان در ساختن مسجد همت گماشتند.
ایشان در بین مردم از هر نژاد و مذهبی خصوصا بین علما از احترام فوق العاده ای برخوردار بودنددرب منزل محقرایشان بر همگان باز بود و مرکز حل و فصل و مشکلات و دعاوی مختلف مردم و دارالافتای ترکمن صحرا بود

.کمک به مساجد،فقرا،بیوه زنان،ایتام،دانشجویان و کارگران در رأس امورشان بود.

با نفس اماره،جهاد سرسختی داشت . بیشتر اوقاتش صرف راز و نیاز با خداوند سبحان در مسجد می گذشت.

در منزل نیز قرائت قرآن کریم و تفاسیر این کتاب آسمانی،کتب امام محمد غزالی که علاقه فراوانی به آنها داشتند و کتب سایر اولیاء الهی و دیوان مختومقلی فراغی(ره)که در حین خواندنش اشک از چشمانش مرواریدوار بر گونه هایش می غلتید،در برنامه مطالعاتی ایشان بود.

بر اثر تزکیه نفس مداوم به مقام شامخ علم حال شرفیاب شدند.یکی از علایم مقبولیت مردان صالح خدا در نزد مردم،احساس ناراحتی شدید به هنگام خبر وفات آنان و حضور گسترده مردم در نماز جنازه آنان است.

زمان وفات و مراسم تشییع مرحوم شرعی

شامگاه پنجشنبه ۱۱ ربیع الاول مقارن با ۲۳ آبان ماه ۱۳۶۵ هنگام فراغ از نماز مغرب عارفانه ندای حق را لبیک گفتند و بدین ترتیب آبان ماه،ماه خزان عمر دنیایی مرحوم محمد شرعی و بهار جاودانه ایشان شد و طبق نظر علما،چه سعادتی است که ایشان به نحو اکمل نصیب خود کردند

.فردای آن روز،یعنی در روز جمعه،استاد آن مرحوم،نظر آخوند قرینجیک(ره) از روستای قربان آخوند قرینجیک که آخرین بازمانده از استادانش بود آمدند و بعد از انجام مراحل غسل و…، این استاد بزرگوار بعد از کفن،تاج رسول الله یعنی عمامه به سرش پیچیدند و به پیشانی اش بوسه زدند.

در مسجدی که از خودش به یادگار گذاشته بود نماز جنازه به امامت استاد حاجی محمد آخوند عابدی کر اقامه شد.

در حین نماز نم نم باران شروع شد و آسمان نیز گریست.هنگام وداع در تشییع جنازه اش پیر و جوان از هر طبقه و نژاد و مسلک،از جمله هموطنان ترکمن،فارس،ترک،زابلی،قزاق،ارمنی،سنگسری و … شرکت داشتند و این نشانگر عشق به خوبیهاست.

مزار ایشان در منطقه قراسنگر کنار جاده اصلی بندرترکمن به کمیش دپه است و در جوار شهدا آرمیده است .
سنگ مزارشان مزین به مضمون ذیل است،که از لابه لای دست نوشته های ایشان انتخاب شده است:
«مؤمن تا لذت دنیا را ترک نکند –لذت ذکرحق تعالی رادرنیابد»
عکس و مطلب از گروه تلگرامی اولکه کوموش دپه