ارکین نیوز-عاشورمحمدرئوفی:جایی که من می‌دانم، حدود ۳۰- ۲۰ سالی است که نوشتن و چاپ کتاب «دانشنامه مختومقلی» توسط استاد موسی جرجانی، در ورد زبان محققان و نویسندگان و بطور کلی اهل قلم ترکمن قرار داشت و ما هر سال برای چاپ و انتشار آن روزشماری می‌کردیم که این اثر ارزشمند هرچه زودتر چاپ شده و در اختیار علاقمندان و مختومقلی شناسان قرار بگیرد؛ تا اینکه در اریبهشت سال ۱۳۹۴ در آیین گرامیداشت ۲۸۲ مین سالگرد مختومقلی فراغی در آق توقای «دانشنامه مختومقلی» رونمایی گردید.

فرصتی دست داد تا در این خصوص با مولف گفتگویی داشته باشم. آنچه می‌خوانید، حاصل این گفتگو می‌باشد:

آگاه شدم که کتاب «دانشنامه مختومقلی» چاپ و رو نمایی شده است، لطفا در این خصوص توضیح بدهید؟
بله، من هم امیدوار بودم که این دانشنامه امسال چاپ شده و در مراسم امسال مختومقلی رونمایی گردد؛ که همین اتفاق هم رخ داد و در مراسم ۲۸۲ مین سال گرامیداشت مراسم مختومقلی رونمایی گردید.

آیا به غیر از مقامات استان گلستان، اقدام دیگری برای چاپ صورت نگرفته است؟
من برای چاپ این دانشنامه که حاصل ۴۰ سال عمر من است، زیاد تلاش کردم، حدود ۴ سال بودکه برای چاپ این کتاب قطور و حجیم توسط چاپخانه نوروزی گرگان از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مجوز چاپ دریافت شده بود.
در همین راستا، به تمام مسئولان ذیربط کتاب در استان و کشور مراجعه و یا نامه نوشتم و بعد به تعدادی از افراد توانمند و تاجران ترکمن و دوستان، برای اسپانسر شدن چاپ کتاب، مراجعه کردم که متاسفانه همه وعده‌های آنان توخالی در آمد.
با اینکه دانشگاه‌هایی از ترکیه، قزاقستان، آذربایجان و ترکمنستان برای چاپ اعلام آمادگی کردند من منتظر بودم تا در وطنم ایران بخت این کتاب باز شود و به اسم دیگر کشورها بچاپ نرسد.
بیشتر محققان و نویسندگان می گفتند: تاکنون کمتر کسی را می‌شناسیم که این دانشنامه، به‌این عظمت کار کرده باشد و از زحمات شما در طی این ۴۰ سال قابل تقدیر است. در مراسم های مختلف چند تن از تجار و تولید کنندگان ایرانی برای اسپانسر شدن برای چاپ کتاب در ایران علاقمند شده بودند ولی مسیر نشد اما من نه تنها مایوس نشدم، بلکه امیدوار بودم روزی بخت چاپ این دانشنامه از افق دور، از پشت کوه شوکت و از فراز خورشید مهر گستر، ظاهر گردد.
من همیشه چاپ کتاب‌هایم که به‌خاطر مشکلات مالی چاپ آن به‌طول می‌کشند و اغلب هم با اعتبارات بانکی چاپ می‌شود، به مانند دختری مانده در خانه، توصیف می‌کنم که معتقدم که بالاخره روزی برای همه دختران خانه مانده، شوهری از راه خواهد رسید.
ترکمن‌ها ضرب المثلی دارند که می‌گوید: «اوغلان آقلار، توت وقتنده بشر»- یعنی: «کودک گریه می‌کند، اما توت به‌وقتش می‌رسد.
در واقع برای تحقق هر یک از کار‌ها و مشکلات، روزی به‌عنوان تقدیر در نامه الهی نوشته شده است که ما انسان‌ها از درک آن عاجزیم و بی‌خودی برای تحقق آن عجله می‌کنیم. من اعتقاد دارم هر چه خدا بخواهد همان خواهد شد، کار ماموریت نوشتن این دانشنامه را در بیش ۴۰ سال انجام دادم و نا امید نشدم.

استاد جرجانی، تاکنون چند کتاب از شما چاپ شده؟
به حول و قوه الهی ۴۰ سال است که در عرصه فرهنگی و هنری فعالیت می‌کنم و طی این سال‌ها بیش از ۳۰ عنوان کتاب با دریافت مجوز چاپ از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی چاپ شده و حدود ۱۰ کتاب برای چاپ مجوز دارم و حدود ۱۵ کتاب هم در دست اقدام دارم که اگر خدا بخواهد طی چند سال آیند تعداد کتاب‌هایم از عدد ۵۰ خواهد گذشت.
از این تعداد ۸ عنوان آن مربوط به جبهه و جنگ است، ۸ عنوان کتاب در ارتباط با معرفی مختومقلی فراغی، شاعر شهیر ترکمن نگاشته شده و بقیه کتاب در ارتباط با تاریخ، فرهنگ، هنر، مسائل دینی و فرهنگ شفاهی شامل آداب و رسوم، باور‌ها و اعتقادات ترکمن‌ها می‌باشند و می‌توانم بگویم که کمتر مساله فرهنگی و هنری و فرهنگ شفاهی ترکمن‌ها یافت شود که کار پژوهشی نکرده باشم.
در طی این سال‌ها اغلب روستا‌های ترکمن نشین ایران و جمهور‌های آسیای مرکزی، از جمله ترکمنستان را برای انجام کار‌های تحقیقاتی و پژوهشی، با هزینه شخصی خودم طی کردم و تمام کتاب‌هایم بدون دریافت کمک از اشخاص حقوقی و حقیقی چاپ شده است و من در این باره همیشه به بانکها بابت دریافت تسهیلات، بدهکارم.
باید اضافه کنم که من عاشق نوشتن هستم و خداوند قلم (نون و القلم و مایسطرون) و عشق نوشتن را به‌عنوان بزرگترین هدیه، به‌من ناقابل بخشیده و من ماموریت دارم دوران بازنشستگی خود را تا آخر عمرم بنویسم و من اینکار را برای نسل آینده وظیفه می‌دانم و هیچ توقعی و انتظار تقدیری از کسی ندارم و منتی هم برای کسی نمی‌گذارم و فقط به لقمه نانی برای ارتزاق خود و خانواده قناعت دارم و همین کفایت می‌کند. در این خصوص از تمام کسانی که در چاپ این دانشنامه و به عبارتی یک دایره‌المعارف مختومقلی شناسی می‌باشد، مرا یاری کرده و تنها نگذاشته اند، تشکر می کنم.