ارکین نیوز – شهر تاریخی Köneürgenç در استان داش‌اغوز ترکمنستان قرار گرفته وپایتخت دولت خوارزمشاهیان بوده است .
این شهر در سال ۲۰۰۵ وارد لیست میراث جهانی بشریت یونسکو شد. مناره Gutlug Temir، آرامگاه Il Arslan، آرامگاه Törebeg hanym و …، از یادگارهای تاریخی Köneürgenç هستن.
آنوش‌تگین، حاکم خوارزم و سرسلسله خوارزمشاهیان که بر آسیای میانه، ایران و افغانستان حکومت می‌کردن، از طایفه ترکمنی Begdili برخاست. آخرین پادشاه این دولت، سلطان جلال‌الدین خوارزمشاه بود که رشادت‌هاش در مبارزه با ارتش مغول، در تاریخ ثبت شده
۱) رشیدالدین فضل‌الله، دولتمرد و مورخ ایرانی قرون ۱۴-۱۳، می‌نویسه: «و همچنین، سلطان محمد خوارزمشاه، جد اعلای او نوشتکین غرچه بود، هم از نژاد اغوز، از اولاد بک‌دیلی بود» (عین متن).
رشید‌الدین فضل‌الله در ادامه، توضیح می‌ده: «از پسران اغوز خان، ۲۴ شاخه، ایجاد شدند که هر کدام نام و لقب خاص خود را داشتند و در فهرست ما، با جزئیات، ذکر شده‌اند. همه ترکمن‌های دنیا از نسل این طوایف و ۲۴ فرزند اغوز خان می‌باشند […] سومین آن‌ها، Begdili می‌باشد.»
۲) حافظ ابرو، مورخ و جغرافی‌دان قرن ۱۵، بیان می‌کنه: «سلاطین خوارزم که جد اعلای ایشان نوشتگین غرچه بود، از نژاد اغوز، از اولاد بک‌دیلی بودند» (عین متن).
۳) «طبق گزارشات ابن الاثیر، ابن خلدون و جوینی، آنوش‌تگین که از تیره Begdili از طایفه اغوزان بود، توسط سپه‌سالار سلجوقی، عزالدین آنار بیلگه‌تگین، خریداری شد».
درباره طایفه ترکمنی Begdili، محمود کاشغری در قرن ۱۱ میلادی می‌نویسه :
«اغوز، یکی از قبیله‌های ترکان است. آن‌ها (همان) ترکمن‌ها هستند. از ۲۲ طایفه تشکیل گشته‌اند که هر یک، نشان ویژه‌ای از حیوانات (تامغا) دارند و با آن شناخته می‌شوند […] هفتمین آن‌ها، Bektili می‌باشد».
یادآوری می‌شه، طایفه Begdili بخشی از اتحادیه Gökleň هستش که امروز نیز در ترکمنستان و ترکمن‌صحرا، به حیات خودشون ادامه می‌دن.
← برخی پیشنهاد می‌دن که Köneürgenç به عنوان فارسی «کهنه اورگنچ» بر می‌گرده. به عنوان آلترناتیو، عنوان فوق رو می‌شه به صورت توپونیم قدیمی ترکی Kün örgen تفسیر کرد:
– «خورشید» در ترکی باستان: kün؛
– örgen: شکل کامل (perfect) ریشه ör- («برخاستن»).
با هم دیگر، ترکیب Kün örgen، معنای «(مکان) طلوع خورشید» رو حمل می‌کنه. عین همین عبارت، در اسطوره یاکوتی اولونخو نیز ذکر شده: کشور قهرمان حماسه اولونخو، Kün örken و Kün örket نام داره. از طرفی، می‌دونیم که افزودن ç پایانی، یکی از خصوصیات زبان اغوزها و سلجوقیان بوده (نظیر erinç به جای erin) و در گویش‌های معاصر ترکی نیز مشاهده می‌شه (نظیر قرقیزی).
کانال تلگرامی ترکمنلر
منبع : ایل اولوس فیسبوک