ارکین نیوز – مختومقلی فراغی ، شاعر وعارف ترکمن که امروزه شهرت جهانی دارد. دیگرکمتر کسی از اهل قلم و شعر و ادبیات وجود دارد که نامش را نشنیده باشند.

اگر از یک فرد ترکمن بپرسید مختومقلی که بود؟ -بی شک جواب می دهد پدر ما ترکمنهاست.

آری مختومقلی در قلب همه ، نه فقط ترکمن ها بلکه تمام ملل تورک و اهل شعر و ادب است.

دلیل محبوبیت حضرت مختومقلی چیست؟ چرا اشعارش بیت به بیت به ضرب المثل تبدیل شده؟ چرا پیرمرد ۷۰ساله که فراموشی دارد اشعار مختومقلی را حفظ است؟ یا جوان امروزی که در عصر صنعت و تکنولوژی سیر میکند آنهایی که با اشعار و ادبیات بیگانه اند.اشعار مختومقلی را با دلو جان میخوانند؟ به راستی چه سری در اشعار این عارف نهفته؟

اشعار مختومقلی برگرفته از آیات قرآن است.همانگونه که آیات قرآن کریم ، خاص یک دوره نیست ومربوط به همه ادوار است ،اشعار وی هم خاص زمان گذشته یا امروز نیست بلکه همه زمانهاست. حال میتوان چنین اشعاری که دل ها را به لرزه در می آورد را به کسی نسبت داد؟

متاسفانه بازهم عده ای سودجو که به فکر منافع خود ویا منافعی بزرگترهستند .پارا از گلیمشان درازتر کرده و حرفهای میزنند که آدم بی اختیار یاد شخصیت کارتونی گالیور می افتد .همان که میگفت:من می دونس تم…

درست است آن شخصیت دستش از دنیا کوتاه است ولی آثارش که مشخص است. چگونه وجدان شما اجازه می دهد درباره تاریخ و شخصیت هایش اینگونه با قاطعیت چرندیات تحویل مردم دهید؟

مدتی قبل ﻣﺪﯾﺮ ﮐﻞ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻭ ﺍﺭﺷﺎﺩ ﺍﺳﻼﻣﯽ ﺍﺳﺘﺎﻥﮔﻠﺴﺘﺎﻥ ﺩﺭ ﺧﺼﻮﺹ ﺟﺎﯾﮕﺎﻩ ﻣﺨﺘﻮﻣﻘﻠﯽ ﻓﺮﺍﻏﯽ ﺩﺭ ﺍﺩﺑﯿﺎﺕ ﺍﯾﺮﺍﻥ گفته: ‏《 ﻣﺨﺘﻮﻣﻘﻠﯽ ﺍﺯ ﺁﻧﺠﺎ ﮐﻪ ﺍﺯ ﺩﯾﻮﺍﻧﺶ ﺑﺮ ﻣﯽ ﺁﯾﺪ. ﺩﺭ ﻣﺴﯿﺮ ﺯﻧﺪﮔﯽ ﺧﻮﺩﺗﻼﺵ ﮐﺮﺩﻩ ﮐﻪ ﺍﺯ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﺷﺎﻋﺮﺍﻥ ﺑﻠﻨﺪ ﺁﻭﺍﺯﻩ ﺍﯾﻦ ﻣﺮﺯ ﻭ ﺑﻮﻡ ﻣﺜﻞ ﺣﺎﻓﻆ ،ﺳﻌﺪﯼ، ﻓﺮﺩﻭﺳﯽ ﻭ ﻣﻮﻟﻮﯼ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﮐﻨﺪ . ﺑﻪ ﺍﻋﺘﻘﺎﺩ ﻣﺤﻘﻘﺎﻥ ﻭﭘﮋﻭﻫﺸﮕﺮﺍﻥ، ﻣﺨﺘﻮﻣﻘﻠﯽ ﺩﺭ ﺣﻘﯿﻘﺖ ﺍﺯ ﺳﺒﮏ ﻫﺎﯼ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﻬﺮﻩ ﺑﺮﺩﻩ .》

این به کنار .گمیشانی های عزیز کار شما را کجای دلمان بگذاریم. که برای اولین بار در شهرتان روز میلاد آن بزرگوار -مراسم باعنوان بزرگداشت برگزار کرده و اعلام کردید (تاثیرپذیری مختومقلی از شاعران پارسی گوی). متاسفانه چندین سال است ما علاوه بر خود سوزی (تغییر هویت) درتاریخ سوزی(تحریف -به خواسته آقایان) هم گوی سبقت را از دست اندر کاران و بانیان اصلی ربوده ایم. جناب چندتا لوح تقدیر و مال دنیا ارزشش را ندارد. عالم و آدم از یک فرد نوجوان گرفته تا استاد به علم ادبیات یا اصلا بگوییم ریاضیات .میتواند تشخیص دهد اشعاری که ناخوداگاه در قلب ها اثر میگذارد تنها از دل شاعر برون امده نه تاثیر پذیری از اشخاص… شباهت چند بیت در یک دیوان طبیعیست .آن هم از شاعران یک دوره که موضوع اکثر آنها درباره انسان و و راه و روش زندگی اوست. کجای دنیا احترام به شاعران هم دوره و یا دیگر ، نام بردن در اشعار را تاثیر پذیری می نامند؟

قانون شعر گفتن این است که اشعار گفته شده شبیه اشعار دیگران نباشد.چرا که از ارزش خود شعر وآن شخصیت می کاهد و استعدادش را زیر سوال می برد. چگونه میتوان به شاعری که دنیارا شیفته خود کرده چنین وصله ای چسباند؟

استاد گرامی، شما با نوشتن چندین کتاب هم حق چنین اظهار نظری را ندارید. یک دانشمند ، یک محقق صدها فرضیه تصور میکند ولی هیچ وقت به خود اجازه تصمیم گیری قاطع در مورد یک موضوع را نمیدهد . آن وقت شما با مقایسه چند بیت، کتاب هم مینویسید؟ به کجا چنین شتابان؟

#####

آﺭﺍﻣﮕﺎﻩ ﻣﺨﺘﻮﻣﻘﻠﯽ ﺩﺭ ﺟﻮﺍﺭﻣﺰﺍﺭ ﺩﻭﻟﺖ ﻣﺤﻤﺪ ﺁﺯﺍﺩﯼ، ﭘﺪﺭﺵ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺭﺩ. ﭘﯿﺶ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﯾﺮﺍﻥ ﻣﺰﺍﺭ ﺁﻧﻬﺎ ﻣﺘﺮﻭﮐﻪ ﺍﯼ ﺑﯿﺶ ﻧﺒﻮﺩ .ﻣﺮﺍﺩ ﺩﻭﺭﺩﯼ ﻗﺎﺿﯽ، ﺻﺎﺣﺐ ﺍﻧﺘﺸﺎﺭﺍﺗﯽ ” ﻗﺎﺿﯽ” ﺩﺭ ﺷﻬﺮﺳﺘﺎﻥ ﮔﻨﺒﺪﮐﺎﻭﻭﺱ ﻣﺰﺍﺭ ﺍﯾﻦ ﺩﻭ ﺷﺨﺼﯿﺖ ﺭﺍ ﻣﺮﻣﺖ ﮐﺮﺩ ﻭ ﺩﯾﻮﺍﻥ ﻣﺨﺘﻮﻣﻘﻠﯽ ﻭ ﺁﺛﺎﺭﭘﺪﺭﺵ ﺭﺍ ﻣﻨﺸﺘﺮ ﺳﺎﺧﺖ. ﻣﺨﺘﻮﻣﻘﻠﯽ ﭘﺎﯾﻪ ﮔﺬﺍﺭ ﺍﺩﺑﯿﺎﺕ ﻣﺮﺩﻣﯽ ﺗﺮﮐﻤﻦﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮﺩ. ﻫﺮ ﺳﺎﻝ ﺩﻩﻫﺎ ﻫﺰﺍﺭ ﻧﻔﺮ ﺩﺭ ﺁﺭﺍﻣﮕﺎﻩ ﻭﯼ ﮔﺮﺩ ﻫﻢ ﻣﯽ ﺁﯾﻨﺪ ﻭ ﻣﯿﻼﺩ ﺍﯾﻦﺷﺎﻋﺮ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺷﻤﺎﻝ ﺍﯾﺮﺍﻥ – ﺁﻕ ﺗﻮﻗﺎﯼ ﺑﺮﮔﺰﺍﺭ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ .

مختومقلی شخصیت محبوب در سایر ملل

-در چند سال اخیر ﺍﺳﮑﻨﺎﺱﻫﺎﯼ ﺗﺮﮐﻤﻨﺴﺘﺎﻥ ﺑﺎ ﻃﺮﺡﻫﺎﯼ ﺟﺪﯾﺪ ﻭﺍﺭﺩﺑﺎﺯﺍﺭ ﻣﺎﻟﯽ ﺁﻥ ﮐﺸﻮﺭ ﺷﺪ . ﺩﺭ ﺍﺳﮑﻨﺎﺱﻫﺎﯼ ﺟﺪﯾﺪ ﻋﮑﺲ ﻣﺨﺘﻮﻣﻘﻠﯽ ﻓﺮﺍغی ﻧﯿﺰ ﺑﻪ ﭼﺸﻢ ﻣﯽ ﺧﻮﺭﺩ . ﺩﯾﻮﺍﻥ ﮐﺎﻣﻞ ﺍﯾﻦ ﺷﺎﻋﺮ ﺩﺭ ﺗﺮﮐﻤﻨﺴﺘﺎﻥ ﻭ ﺍﯾﺮﺍﻥ ﺗﺎﺑﻪﺣﺎﻝ ﭼﻨﺪﯾﻦ ﺑﺎﺭ ﺗﺠﺪﯾﺪ ﭼﺎﭖ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ .

-ﻣﺤﺎﻓﻞ ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ ﺗﺮﮐﻤﻦﻫﺎﯼ ﺍﯾﺮﺍﻥ ﺑﻨﺎﻡ ﺍﯾﻦ ﺷﺎﻋﺮ ﺍﻧﺠﻤﻦ ﻫﺎﯼ ﺍﺩﺑﯽ ﺍﯾﺠﺎﺩ ﮐﺮﺩﻩ ﺍﻧﺪ . ﺩﺭ ﺳﺎﻝ ﻫﺎﯼ ﺍﺧﯿﺮ ﺑﺮﺍﯼ ﺷﻨﺎﺳﺎﺋﯽ ﻣﺨﺘﻮﻣﻘﻠﯽ ﺑﻪ ﺍﯾﺮﺍﻧﯿﺎﻥ، ﺳﺎﯾﺖ ﻫﺎﯼ ﺍﯾﻨﺘﺮﻧﺘﯽ ﻧﯿﺰ ﺑﻪ ﺯﺑﺎﻥ ﻫﺎﯼ ﺗﺮﮐﻤﻨﯽ ﻭ ﻓﺎﺭﺳﯽ ﺭﺍﻩ ﺍﻧﺪﺍﺯﯼ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ .

-ﺍﻓﺘﺘﺎﺡﺗﻨﺪﯾﺲ ﻣﺨﺘﻮﻣﻘﻠﯽ ﺩﺭ ﻣﺴﮑﻮ -ﻣﺤﻘﻘﺎﻥﺭﻭﺳﯽ ﻧﯿﺰ ﺩﺭ ﺧﺼﻮﺹ ﺍﯾﻦ ﺷﺎﻋﺮ ﺁﺛﺎﺭ ﺯﯾﺎﺩﯼ ﺭﺍ ﻣﻨﺘﺸﺮ ﮐﺮﺩﻩ ﺍﻧﺪ . ﺯﺑﺎﻥ ﺭﻭﺳﯽ ﯾﮑﯽ ﺍﺯ ﻧﺨﺴﺘﯿﻦ ﺯﺑﺎﻥﻫﺎﯼ ﺩﻧﯿﺎﺳﺖ ﮐﻪ ﺩﯾﻮﺍﻥ ﻣﺨﺘﻮﻣﻘﻠﯽ ﺑﻪ ﺁﻥ ﺗﺮﺟﻤﻪ ﺷﺪﻩ . ﺷﻬﺮﺩﺍﺭﯼ ﻣﺴﮑﻮ ﻧﯿﺰ ﺍﺧﯿﺮﺍ ﺗﻨﺪﯾﺲ ﻣﺨﺘﻮﻣﻘﻠﯽ ﺭﺍ ﺩﺭ ﯾﮑﯽ ﺍﺯ ﻣﯿﺎﺩﯾﻦ ﺍﯾﻦ ﺷﻬﺮ ﺍﻓﺘﺘﺎﺡ ﮐﺮﺩ . ﺩﺭ ﺭﻭﺯ ﭘﺮﺩﻩ ﺑﺮﺩﺍﺭﯼ ﺍﺯ ﺗﻨﺪﯾﺲ ﻭﯼ ﺩﺭ ﺷﻬﺮ ﻣﺴﮑﻮ، ﺑﺮﺧﯽ ﺍﺯ ﺷﺨﺼﯿﺖ ﻫﺎﯼ ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ ﺭﻭﺳﯿﻪ ﻧﯿﺰ ﺷﺮﮐﺖ ﮐﺮﺩﻧﺪ .

-ﻣﻄﺒﻮﻋﺎﺕ ﺗﺮﮐﯿﻪ ﻧﯿﺰ چند سال پیش اعلام کرده بودند.ﺩﺭ ﺁﯾﻨﺪﻩ ﺍﯼ ﻧﺰﺩﯾﮏ ﺩﺭ ﺁﻧﮑﺎﺭﺍﭘﺎﯾﺘﺨﺖ ﺍﯾﻦ ﮐﺸﻮﺭﻣﺠﺴﻤﻪ ﻣﺨﺘﻮﻣﻘﻠﯽ ﺭﺍ ﺩﺭ ﯾﮑﯽ ﺍﺯ ﻣﯿﺪﺍﻥ ﻫﺎﯼ ﺷﻬﺮﻗﺮﺍﺭ خواهند ﺩارد .

-سال قبل ﺷﻬﺮﺩﺍﺭﯼ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﻧﯿﺰ، ﯾﮑﯽ ﺍﺯ ﻣﯿﺪﺍﻥ ﻫﺎﯼ ﺷﻬﺮ ﺭﺍ ﺑﻨﺎﻡ ﻣﺨﺘﻮﻣﻘﻠﯽ ﻓﺮﺍغی ﻧﺎﻣﮕﺬﺍﺭﯼ کرد . ﺑﺮﺧﯽ ﺍﺯ ﻓﻌﺎﻟﯿﻦ ﻓﺮﻫﻨﮕﯽ ﺗﺮﮐﻤﻦ ﺩﺭ ﺍﯾﺮﺍﻥ ﺍﻧﺘﻘﺎﺩ ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ ﮐﻪﺷﻬﺮﺩﺍﺭﯼ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺩﯾﺮﺗﺮﺍﺯ ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﻦ ﺷﻬﺮﻣﺴﮑﻮ ﺑﻪ ﺍﯾﻦ ﻓﮑﺮ ﺍﻓﺘﺎﺩ

محمدلطیف- وبلاگ ترکمن