ارکین نیوز – سایت ترکمن ایل گزارش کاملی از استان گلستان درادوار مجلس شورای ملی ومجلس شورای اسلامی را به قلم یوسف بدراقی منتشر کرد که جهت بهره برداری دوستان سایت ارکین نیوز درج می گردد.
لف ) مجلس شورای ملی
در ۱۴ مرداد۱۲۸۵ شمسی برابربا۱۴جمادی الثانی ۱۳۲۴ هجری قمری و۵ اوت
۱۹۰۶ بودکه فرمان مشروطیت به امضای مظفرالدین شاه قاجاری رسیدوبراساس آن مردم رخصت
یافتندبانمایندگان منتخب خود، مجلس مشورتی راتشکیل دهند.تا درامور مهم مملکتی
مشاور ه داده وبرکار وزرا نظارت کنند.
در ۲۷مرداد۱۲۸۵گروهی ازروحانیون ،تجار،وزرا،شاهزادگان ومعتمدین مردم ازطرف
شاه درمجلسی جمع شدندومشیرالدوله – صدراعظم – درسخنرانی اش درباره ی علت گردهمایی
آن روز گفت : ” چون لایحه ی قواعدانتخابات ولایحه ی نظامنامه ی این مجلس
شورای ملی باید باکمال دقت موافق دستخط مبارک همایونی ترتیب داده شود والبته می
دانیدکه انجام این کارمستلزم وقت وفرصت معینی است.لهذا برای اینکه بندگان اعلیحضرت
اقدس شاهنشاهی دلیلی واضح وحجتی کافی درتصمیم رای مبارک خودشان برای تشکیل وترتیب
مجلس شورای ملی به قاطبه اهالی ایران داده
باشند مقررفرمودندکه عجالتا محل موقتی این مجلس
محترم ،معین ودرآنجا باحضورآقایان علما و وزرا واعیان واشراف وتجارواصناف
صرف شیرینی وشربت شود”.
دراین جلسه دوازده نفرکه مرتضی قلی خان صنیع الدوله ، مخبرالسلطنه ، امین
الضرب ، محقق الدوله،حاج معین بوشهری وآقامیرزا محسن ازجمله ی آنها بودند مامور نوشتن
نظامنامه ی انتخابات مجلس شدند. پس ازتهیه ی نظامنامه وتاییدآن توسط مظفرالدین شاه
انتخابات تهران در ۲۵ شهریور ۱۲۸۵ شمسی آغازشد.همچنین قرارشدفقط باحضور نمایندگان
تهران مجلس شورای ملی راافتتاح کنندومنتظر نتیجه ی انتخابات شهرستانها
نمانندومناسب با آمادگیهای هرشهر ومنطقه انتخابات به مرورزمان انجام شود.

۱۱مهر۱۲۸۵ نمایندگان تهران انتخاب شدندهرچندناظم الاسلام کرمانی
معتقدبودکه ” متمولین بارشوه نتیجه ی انتخابات راتعیین کردند.”

روزجمعه ۱۳مهر۱۲۸۵ دعوتنامه ی رسمی ازطرف مشیرالدوله به عموم علما ،
شاهزادگان ، اعیان وسفرای خارجی ارسال شد وازآنها برای افتتاح مجلس درروزیکشنبه
۱۵مهردعوت به عمل .
عکس آدینه جان آخوندجعفربای

آمد.روزموعودسه ساعت مانده به غروب مدعوین در اتاق برلیان عمارت
گلستان جمع شدند. مظفرالدین شاه قاجار درمجلس حضوریافت ونظام الملک خطا به ی شاه
را قرائت کرد.به این ترتیب مجلس اول شورای ملی یا اولین مجلس شاهنشاهی با خطابه ی
شاهی در۱۵ مهر ۱۲۸۵ برابربا ۱۸ شعبان
۱۳۲۴آغاز به کارکرد

پس ازپایان جلسه نمایندگان به مدرسه ی نظام که برای تشکیل مجلس
درنظرگرفته شده بود رفتندولی به دلیل ضیق وقت جلسه را به عصر روز ۱۶مهر موکول
نمودند.درآن جلسه صنیع الدوله به ریاست مجلس برگزیده شد وبرای نخستین بار مجلس
درایران کاررسمی اش را آغاز کرد.

درمجلس اول ۱۵۶ نماینده حضورداشتندوتاسال ۱۳۳۶دوره ی مجلس دوساله بود
وپس از آن تا ۱۳۵۷ چهارساله شد. طی این مدت ۲۴ دوره ی مجلس برگزار شدومجلس بیست
وچهارم درسومین سال خودبا پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی به رهبری
امام خمینی مصادف گردید ومنحل شد.
زنان درسال ۱۳۴۳ حق رای کسب کردند.

علاوه بر مجلس قانونگذاری درسال ۱۳۲۸ مجلس سنا نیز فعالیت
خودراآغازکرد.دوره ی این مجلس ابتدا ۶ ساله بودودرسال ۱۳۴۵ به ۴ سال کاهش یافت.

منطقه ی گرگان ودشت ویموت(استان گلستان فعلی )ازدوره ی اول تابیست وسه
دارای دونماینده بود که یکی ازمیان ترکمنها انتخاب می شد.این نکته نیز قابل ذکراست
که نمایندگان را مقامات ارشد کشوری ومنطقه ای وخانهای محلی بودندکه درواقع انتخاب
می کردند.

لیست نمایندگان دردوره های بیست وچهارگانه ی مجلس شورای ملی به ترتیب
ذیل است:

دوره اول : حاج شیخ غلامحسین استرآبادی – حاج محمدتقی استرآبادی

دوره
دوم : آدینه جان آخوند جعفربای (نماینده یموت) – میرزا حسن خان مشیرالدوله

دوره
سوم:افغان قاضی (نماینده یموت) – شیخ محمدحسین استرآبادی
دوره چهارم : آدینه جان آخوندجعفربای – شیخ محمدحسین استرآبادی

دوره
پنجم: محمد آخوند دازجرجانی (نماینده یموت) – سیدمحمدعلی شوشتری
دوره ششم
:محمدآخونددازجرجانی – میرزا استرآبادی معتضد
دوره هفتم : محمد آخونددازجرجانی – علی قلی خان هزارجریبی

دوره
هشتم :آدینه جان آخوند جعفربای – علی قلی خان هزارجریبی
دوره نهم
: محمد آخونددازجرجانی – علی قلی خان هزارجریبی
دوره دهم : محمدآخونددازجرجانی – علی قلی خان هزارجریبی

دوره
یازدهم : محمدآخونددازجرجانی – علی قلی خان هزارجریبی
دوره دوازدهم : محمدآخونددازجرجانی – محسن همراز
دوره سیزدهم :محمدآخونددازجرجانی – محسن همراز

دوره
چهاردهم : محمدآخونددازجرجانی – دکتر خلیل فلسفی
دوره پانزدهم : محمدآخونددازجرجانی – دکتر خلیل فلسفی
دوره شانزدهم : محمدآخونددازجرجانی – سیدمحمدعلی شوشتری

دوره
هفدهم : درگنبد ویموت بدستوردکتر مصدق انتخابات صورت نگرفت – دکتر خلیل
فلسفی
دوره هجدهم : عبدالله توماج ( نماینده گنبدقابوس ویموت ) – سید
محمدعلی شوشتری
دوره نوزدهم : عبدالله توماج – رحیم دادگر
دوره
بیستم : محمد شرعی ( نماینده گنبدویموت ) – حسین فلسفی
دوره بیست ویکم : رحمت الله فهیمی
– مهدی یعقوبی
دوره بیست ودوم : رحمت الله فهیمی – مهدی یعقوبی
دوره بیست وسوم : دکتر امیرحسین زهرایی – رحمت الله فهیمی – سید
محمد حسین قادرپناه ( نمایندگان دشت گرگان ویموت) – دکتر
پرویز سنگ ( نماینده کردکوی وبندر) – یحیی دارویی ( نماینده مینودشت وگوگلان
)
قادرپناه یکسال پس از انتخاب شدن فوت کرد وبه جای او ” بانو مهین دخت گرگانی ” اززنان
ترکمن منطقه جایگزین گردید.
دوره بیست وچهارم : قوشاق جعفربای – رحمان قلی سیدی ( نمایندگان دشت
گرگان وگنبد ) – عبدالسمیع لیوانی (نماینده کردکوی وبندر) – مسیب میرعرب رضی (
نماینده مینودشت وگوگلان ) – نصرت الله معززی – نعمت الله قاضی ( نمایندگان گرگان
).

ب) مجلس شورای ا سلامی

پس از پیروزی انقلاب اسلامی نام مجلس شورای ملی به مجلس شورای اسلامی
تغییر نام یافت وانتخابات مجلس باحضور باشکوه مردم درهر ۴ سال برگزار گردید

براساس اصل ۶۴ قانون اساسی عده نمایندگان مجلس درآغاز۲۷۹ نفردرنظر
گرفته شد ومقررگردید هر ۱۰ سال بادرنظرگرفتن عوامل انسانی وسیاسی وجغرافیایی و
نظایر آن حداکثر ۲۰ نماینده به تعداد کل افزوده شود.

اولین انتخابات مجلس در ۲۴ اسفند ۱۳۵۸ برگزارشد ودرروز هفتم خرداد
۱۳۵۹ اولین جلسه ی مجلس شورای اسلامی برگزار شد.

ادوار مجلس شورای
اسلامی

مجلس دوره ی اول (۱۳۶۳ – ۱۳۵۹ ) :
انتخابات بارای ۱۰ میلیون و ۸۷۱ هزار و ۶۴۵ نفر ازمردم برگزار شد. دراین
دوره عزل بنی صدر رخدادمهم بودکه درمجلس رقم خورد. وقوع جنگ تحمیلی درسال ۱۳۵۹
نمایندگان را به مسئله ی جنگ مشغول نمود.

مجلس دوره ی دوم ( ۱۳۶۷-۱۳۶۳):
انتخابات در ۲۶ فروردین ۱۳۶۳ با حضور ۱۵ میلیون و۸۲۲ هزار نفر برگزارشد. این دوره
شدیدا تحت تاثیر جنگ ومدیریت آن بود.

مجلس دوره ی سوم (۱۳۷۱-۱۳۶۷) :
باحضور ۱۶میلیون و۷۱۴ هزارنفر ازمردم در تاریخ ۱۹ فروردین ۱۳۶۷ نمایندگان دوره ی
سوم برگزیده شدند. علاوه بر پایان جنگ ، این دوره شاهد رحلت جانسوز حضرت امام
خمینی (ره) نیزبود.

مجلس دوره ی چهارم ( ۱۳۷۵-۱۳۷۱) :
انتخابات در ۲۱فروردین ۱۳۷۱ با شرکت ۱۸ میلیون و ۷۶۷ هزار نفر برگزارشد.( حدود ۶۰
درصد واجدین شرایط) تداوم سازندگی که شعاردولت هاشمی رفسنجانی بوددرراس کارهای این
دوره بود.

مجلس دوره ی پنجم ( ۱۳۷۹-۱۳۷۵) :انتخابات
در۱۸ اسفند ۱۳۷۴ باحضور ۲۴میلیون و۷۱۷ هزارو۸۸ نفر برگزارشد. این مجلس محل مناقشه
ی گروه های چپ وراست ( اصلاح طلبان واصولگرایان ) بود .باتوجه به اوج گیری
تحریمهای خارجی مباحث سیاست خارجی دردستورکارمجلس بود.

مجلس دوره ی ششم (۱۳۸۳-۱۳۷۹) :
انتخابات دربهمن ۱۳۷۸ برگزارشدوحدود ۲۷ میلیون نفر برای رای دادن درپای صندوق های
رای حضوریافتند. این دوره که درآن اصلاح طلبان حامی خاتمی –رییس جمهور – اکثریت
مطلق رادردست داشتند شعارتوسعه ی سیاسی دولت راوجه همت خودقراردادند.

مجلس دوره ی هفتم ( ۱۳۸۷-۱۳۸۳) :
درانتخاباتی که دراسفندماه ۱۳۸۳ باحضور ۲۳ میلیوم و۴۳۸ هزارنفر برگزارشد نمایندگان
طیف اصولگرایان باردیگر اکثریت مجلس را تصاحب کردند. همکاری با دولت احمدی نژاد و
پی گیری مباحث فرهنگی دردستورکار این دوره قرارداشت.

مجلس دوره ی هشتم ( ۱۳۹۱-۱۳۸۷ )
:انتخابات این دوره در ۲۴ اسفند۱۳۸۶ برگزارشد. حدود ۵۰ درصد واجدین شرایط پای
صندوق های رای مشارکت داشتند. هدفمندسازی یارانه ها و موضوع انرژی هسته ای و
مقابله با تحریمهای خارجی درراس برنامه های نمایندگان این دوره بود.

لیست
نمایندگان استان گلستان درادوار مجلس شورای اسلامی

لیست نمایندگان گنبد وداشلی برون در مجلس شورای اسلامی :

دوره اول : محمد نوروزی – متولد ۱۳۲۰ – امام شهر

دوره دوم : آنه محمدکوسه غراوی – متولد ۱۳۳۴ گنبد

دوره سوم : خسرو ضیاپوررازلیقی – متولد ۱۳۲۵ – سراب

دوره چهارم : اترک طیار –متولد ۱۳۳۴- گنبد کاووس

دوره پنجم : مهمی هلاکو – متولد ۱۳۳۳ – گنبد کاووس

دوره ششم : اترک طیار(درسانحه هوایی شهیدشد) -آقای نقدی گل چشمه
جایگزین شد.

دوره هفتم : محمدقلی مارامایی – متولد ۱۳۴۰ –گنبد کاووس

دوره هشتم : عبدالله رستگار-
مهندس عمران از گنبدکاووس

دوره نهم :سلیمان عباسی – دکترای پزشکی

لیست نمایندگان بندرترکمن وکردکوی درمجلس شورای اسلامی

دوره اول : منوچهر متکی – متولد ۱۳۳۲ بندرگز

دوره دوم : محمد باقر داوودی- ۱۳۲۲ کردکوی

دوره سوم : یوسف بسنجیده – ۱۳۴۰ ترکمن

دوره چهارم : محمدقاسم کیا – ۱۳۲۹ کردکوی

دوره پنجم : عباس محمدی کفتر کاری – ۱۳۳۲ کفترکار

دوره ششم : عظیم گل ( درسانحه هوایی شهید شد) – نازمحمد ولی پور
جایگزین شد.

دوره هفتم : محمدقلی حاجی ایری – ۱۳۴۰ ترکمن

دوره هشتم : محمد جواد نظری مهر- متولدکردکوی

دوره نهم : محمدجوادنظری مهر – دکترای پزشکی

لیست نمایندگان مینودشت وکلاله ومراوه تپه درمجلس شورای اسلامی :

دوره اول : حجت الاسلام ابوالحسن حسینی- متولد ۱۳۱۲ گرگان

دوره دوم : حجت الاسلام ابوالحسن حسینی

دوره سوم : یغمور قلی زاده – ۱۳۳۸ کلاله

دوره چهارم : عبدالله ثانی سعیدی- ۱۳۳۷ کلاله

دوره پنجم : حجت الاسلام عباسعلی کرامتلو- ۱۳۳۰ مینودشت

دوره ششم : سیدمنصورحسینی (درسانحه هوایی شهیدشد) –سید نجیب حسینی
جایگزین شد.

دوره هفتم : بایرام گلدی برمک- ۱۳۴۹ کلاله

دوره هشتم : سید نجیب حسینی- ۱۳۴۶ مینودشت

دوره نهم : عبدالکریم رجبی – فوق لیسانس حقوق –متولد۱۳۵۱کلاله

لیست نمایندگان آزادشهرورامیان وفندرسک درمجلس شورای اسلامی :

دوره اول : حجت الاسلام سیدحسین حسینی واعظ – متولد۱۳۰۰ رامیان

دوره دوم : حسن صادقلو – متولد ۱۳۳۶ رامیان

دوره سوم : حجت الاسلام حسن اربابی فرد- متولد زابل

دوره چهارم : معمی هلاکو-
متولد ۱۳۳۳ گنبد کاووس

دوره پنجم : حجت الاسلام محمود حسینی واعظ- متولدشاهرود

دوره ششم : علی کوهساری(درسانحه هوایی شهیدشد)-غلامعلی کوهساری
جایگزین شد

دوره هفتم : مرادعلی منصوری رضی- متولد۱۳۴۳ رامیان

دوره هشتم : مرادعلی منصوری رضی

دوره نهم : رضاصابری – متولد آزادشهر

لیست
نمایندگان علی آبادکتول درمجلس شورای اسلامی :

دوره اول
: مظاهر حق شناس- متولد ۱۳۱۷صومعه سرا

دوره دوم
: حجت الاسلام جوادحسینی- متولد ۱۳۱۸ همدان

دوره سوم
: عین الله علا – متولد ۱۳۲۱ برفقان

دوره
چهارم : حجت الاسلام جوادحسینی

دوره
پنجم : عین الله علا

دوره ششم
: محمدصادق صادقی(درسانحه هوایی شهیدشد)-علی اصغر ابراهیمی جایگزین شد.

دوره
هفتم : اسد الله قره خانی – ۱۳۲۸ علی آبادکتول

دوره هشتم : اسد الله
قره خانی

دوره نهم : رحمت
الله نوروزی – متولدشاهرود

لیست نمایندگان گرگان وآق قلا درمجلس شورای اسلامی :

دوره اول:محمد محمدی – متولد ۱۳۲۲ گرگان

دوره دوم: حجت الاسلام محمدحسن علوی حسینی-متولدقم

دوره سوم : حجت الاسلام محمدحسن علوی حسینی

دوره چهارم : حجت الاسلام محمدحسن علوی حسینی

دوره پنجم : حجت الاسلام قربانعلی قندهاری- ۱۳۳۷ گرگان

دوره ششم : حجت الاسلام قندهاری-غلامعلی هزارجریبی ( هردودرسانحه ی هوایی شهیدشدند) – سیدسبحان
حسینی ، عبدالحسین ناصری جایگزین شدند.

دوره هفتم : سیدسبحان حسینی – محمد عباسی

دوره هشتم : حجت الاسلام سیدعلی طاهری – عبدالحسین ناصری

دوره نهم : حجت الاسلام سیدعلی طاهری – عیسی امامی

سانحه هوایی یاک – ۴۰

درسانحه ی هوایی سقوط
هواپیمای یاک – ۴۰دراردیبهشت ۱۳۸۰
علاوه بر وزیرراه وترابری ومعاونین همراه ایشان ، تمام نمایندگان استان
گلستان درمجلس دوره ی ششم به شهادت رسیدند.

نام این عزیزان وحوزه ی انتخابیه ی هریک بدین شرح است:

سیدمنصورحسینی (مینودشت وکلاله ومراوه تپه ) – محمد صادق صادقی ( علی
آباد کتول)-اترک طیار( گنبدکاووس وداشلی برون ) – حجت الاسلام قربانعلی قندهاری (
گرگان واق قلا)غلامعلی هزارجریبی (گرگان
وآق قلا) – عظیم گل ( بندرترکمن وکردکوی ) – علی کوهساری(
آزادشهرورامیان ) ۰ معمی هلاکو( نماینده دوره های چهارم وپنجم مجلس )

تابه حال
دو تن ازنمایندگان استان به سمت وزارت رسیده اند. منوچهر متکی نماینده ی بندرترکمن
وکردکوی درمجلس اول به وزارت امورخارجه رسید و دکترمحمدعباسی نماینده ی گرگان در
مجلس هفتم دردولت احمدی نژاد ابتدا چهارسال دروزارت تعاون حضوریافت وسپس به وزارت
تازه تاسیس ورزش وجوانان رفت .وهم اکنون دراین مقام درحال خدمت می باشند.

تنها
نماینده ی استان که توانسته است به هیات رییسه ی مجلس وقت راه یابد آقای منوچهر
متکی بودند که ازتاریخ ۲۸/۴/۱۳۶۱ لغایت ۶/۳/۱۳۶۳ بعنوان منشی حضور داشته
اند.همچنین علی کوهساری درمجلس ششم درآغاز
کار آن دوره در هیات رییسه ی سنی بعنوان جوانترین نماینده ی مجلس حضور داشته اند.