ارکین نیوز- خانه‌های‌تاریخی گمیشان با معماری روسی و غار «کیارام» یکی از پررمز و رازترین غارهای کشور چشم انتظار مسافران نوروزی هستند تا تاریخ نهفته در دل خود را به گردشگران عرضه کنند.

استان گلستان با مساحتی بالغ‌بر ۲۲ هزار کیلومترمربع در جنوب شرقی دریای خزر واقع‌شده و از شمال به جمهوری ترکمنستان، از جنوب به استان سمنان، از شرق به استان خراسان و از غرب به استان مازندران محدود است.

نگارستان ایران‌زمین علاوه بر طبیعت بکر و جاذبه‌های گردشگری خود به دلیل جای دادن اقوام مختلف ایران‌زمین در شهرهای مختلف از جاذبه خاصی برخوردار است.

هرساله با فرارسیدن ایام عید نوروز مسافران زیادی گلستان، این ایران کوچک را مقصد گردشگری قرار می‌دهند تا از جاذبه‌های اکو توریستمی آن نهایت بهره را ببرند.

در این گزارش به جاذبه‌های گردشگری شاخص شهرستان‌های آق‌قلا، بندرگز، گالیکش و گمیشان می‌پردازیم تا گردشگرانی که تصمیم دارند پایتخت اکوتوریسم کشور را مورد بازدید قرار دهند آشنایی نسبی با این شهرها داشته باشند.

شهرستان آق‌قلا

شهرستان آق‌قلا یا آق قله شهری در ۱۸ کیلومتری شهر گرگان قرار دارد و در زمان شاه‌عباس صفوی بنا شده است. این شهرستان بر سر راه ارتباطی بندر ترکمن و گنبدکاووس قرارگرفته است. یکی از جاذبه‌های گردشگری تاریخی این شهرستان پل تاریخی آجری آق‌قلا، اثری متعلق به دوران صفویه است که بر روی «گرگان رود» بناشده. البته در عکسی که از زمان ناصرالدین‌شاه از این پل گرفته‌شده دو مناره در کنار این پل دیده می‌شود که اکنون از آن مناره‌ها اثری باقی نمانده است.

پل آق‌قلا حدود ۷۰ متر طول، عرض گذرگاه آن ۴.۳ متر و حداکثر ارتفاع آن ۱۴ متر از سطح آب بوده که یکی از نمونه‌های منحصربه‌فرد در منطقه است. قدمت و اهمیت تاریخی و فرهنگی این پل باعث شده که این اثر تاریخی در ردیف یکی از مهم‌ترین جاذبه‌های گردشگری کشور قرار گیرد.

بندرگز، جنگل‌های پهن‌برگ و ساحل نقره‌ای

بندرگز، کوچک‌ترین شهرستان استان گلستان بوده که با ساحل‌ نقره‌ای‌اش در منتهی الیه غرب استان و فاصله ۴۲ کیلومتری از گرگان قرار دارد. سواحل و کرانه‌های دریای خزر در پیوند با جلگه سرسبز و کوه‌های سر به فلک کشیده البرز از دیدنی‌ترین و جالب‌ترین مناظر بندر گز به شمار می‌رود.

وجود خلیج گرگان، شبه‌جزیره میانکاله و اسکله توریستی در شمال این شهرستان به‌عنوان یکی از بهترین ذخیره‌گاه‌های زیست‌کره و پناهگاه حیات‌وحش شمرده می‌شود و همچنین وجود جنگل‌های درختان پهن‌برگ در بخش جنوبی شهرستان بندرگز این شهرستان را به یکی قطب‌های مهم گردشگری در غرب استان تبدیل کرده است.

در ضلع جنوبی بندرگز و در میان جنگل‌های پهن‌برگ گردشگاه‌هایی مانند ذخیره‌گاه «شمشادهای جنگلی»، جنگل «باغو» و چشمه «قُل قُلی» در عمق جنگل «وطنا» وجود دارد که از جذابیت فراوانی برخوردار است.

حلوای گردوئی یکی از حلواهای سنتی منطقه بندرگز و روستاهای این شهرستان است. این حلوا جزو آثار ملی به ثبت رسیده و یکی از لذیذترین سوغاتی‌هایی است که مسافران و گردشگران می‌توانند با خود از این شهرستان ببرند.

گمیش تپه
شهرستان گمیشان در منتهی الیه شمال غربی گلستان، در انتهای دیوار تاریخی گرگان به مرکزیت گمیش تپه و در کنار تالاب بین‌المللی گمیشان واقع‌شده است.
گمیشان بعد از گرگان دومین شهر در استان گلستان بوده که دارای بافت تاریخی است. ابنیه زیبا در بافت تاریخی گمیشان ادامه سنت معماری و ساخت ابنیه دوران قاجار است. در گمیشان بیش از ۱۰۰ ساختمان قدیمی وجود دارد کهدارای معماری منحصربه‌فردی است که در هیچ جای ایران وجود ندارد، به‌طور مثال در برخی از ساختمان‌هایی که اغلب چندین طبقه هستند حتی یک میخ هم به کار نرفته و با خراطی مخصوص و درز گزاری های خاصی بناهای جالبی را به وجود آورده است.

استفاده از چوب به‌عنوان عنصر اصلی ساخت‌وساز در ابنیه تاریخی شهر گمیشان شیوه خاصی از معماری است که منحصر و چشمگیر بوده است. فرم شیروانی خانه‌ها، سکو سازی و تزئینات روی چوب‌های استفاده‌شده و قاب‌های پیرامون درگاه‌ها از ویژگی‌های برجسته معماری این منطقه به شمار می‌رود. اکثر این خانه‌ها در دوطبقه و به سبک روسی ساخته‌شده است.

موزه مردم‌شناسی گمیش تپه در ساختمانی تاریخی معروف به خانه «گوگلانی» در میانه بافت سنتی و زیبای شهر گمیشان نگاه هر بیننده‌ای را خیره می‌کند.

موزه گمیش تپه به معرفی قومیت ترکمن، صنایعی همچون قالی‌بافی، نمدمالی، گلیم‌بافی، سوزن‌دوزی، ساخت زیورآلات سنتی و حصیربافی می‌پردازد. همچنین بخش دیگر موزه کارگاه آموزشی است که باهدف حفظ و احیای صنایع‌دستی مردم ترکمن فعال است.

تالاب گمیشان

شاید تمام سواحل خزر دیدنی باشد اما تالاب بین‌المللی گمیشان چیز دیگری است. تالاب گمیشان با ۲۰ هزار هکتار وسعت در شرق گمیشان واقع‌شده و علاوه بر تأثیر مثبت بر آب‌وهوای این منطقه زیست‌گاه بسیاری از گونه‌های جانوری و گیاهی است.

با توجه به ویژگی‌های از قبیل میزان شوری و اتصال به دریا اکوسیستم‌های آبی تالاب گمیشان و نیز خلیج گرگان را می‌توان جدا از دیگر اکوسیستم‌های آبی استان گلستان طبقه‌بندی کرد.
مهر