- تاریخ: 2018-01-15
- شناسه خبر: 25115 296 بازدید
بازارچه مرزی اینچه برون؛ ربع قرن فعالیت و رونق اندک اقتصادی
ارکین نیوز-فعالیت بازارچه مرزی گمرک اینچه برون شهرستان گنبدکاووس درشرق استان گلستان که حدود ۲۵ سال از احداث و گشایش آن می گذرد، به گفته دست اندرکاران امر به دلیل رونق اندک اقتصادی، هنوز نتوانسته تاثیر خاصی بر معیشت مردم ...
ارکین نیوز-فعالیت بازارچه مرزی گمرک اینچه برون شهرستان گنبدکاووس درشرق استان گلستان که حدود ۲۵ سال از احداث و گشایش آن می گذرد، به گفته دست اندرکاران امر به دلیل رونق اندک اقتصادی، هنوز نتوانسته تاثیر خاصی بر معیشت مردم منطقه بگذارد.
بازارچه گمرک اینچه برون در فاصله ۲۰ کیلومتری از شهر مرزی اینچه برون در شهرستان گنبدکاووس قرار دارد؛ این بازار در پی گشایش مرز پل در منطقه اینچه برون گنبدکاووس و تردد مسافران از این نقطه به ترکمنستان در اوایل دهه ۷۰ و با بیش از ۲۰۰ غرفه احداث شده توسط بنیاد علوی، به صورت غیر رسمی فعال شد.
اگرچه حوزه اقتصاد مرزی به عنوان یکی از نیروهای محرکه مهم درتوسعه روابط تجاری بین کشورهای همجوار درسال های گذشته مورد توجه قرار داشته اما این عامل در بازارچه مرزی اینچه برون باتوجه به تصویب برخی قوانین و محدودیت ها در گذر مرزی از سوی کشور ترکمنستان برای اتباع ایرانی، تاثیر منفی بر رونق آن گذاشته است.
با اینکه توسعه مبادلات مرزی، افزایش تبادل کالا به صورت رسمی، کاهش قیمت کالاها، ایجاد درآمد، اشتغال و امنیت برای مرزنشینان از مهمترین اثرات مثبت راه اندازی بازارچه ها در مناطق مرزی به شمار می آید، اما مرزنشنیان گنبدی این اثرات را کمتر لمس کرده اند.
تشکیل این بازارچه مطابق توافقنامه همکاری تجاری بین دو کشور ایران و ترکمنستان میسر شد و از آن زمان بسیاری از لوازم صوتی، تصویری، بهداشتی، البسه، صنایع دستی و سایر اجناس از ترکمنستان و درقالب تجارت چمدانی وارد و یا به آن طرف صادر می شود.
هم اکنون بازارچه مرزی اینچه برون صرف نظر از رونق اندک درحوزه اقتصادی، مهمترین عامل تردد و جاذبه گردشگری به شهر کوچک اینچه برون است و این بازارچه بیشترین تعداد بازدید کنندگان نوروزی و تا حدودی تابستانی را به خود اختصاص می دهد.
عضو هیات امنای بازارچه مرزی اینچه برون معتقد است که با وجود استقرار گمرک و ایجاد بازارچه در جوار آن که بخشی از مردم این منطقه مرزی و محروم را به کسب و کار مشغول کرده، به دلیل کم توجهی هایی که در ادوار گذشته به این منطقه شده، هنوز هم از مناطق بسیار محروم و کمتر توسعه یافته کشور و استان گلستان به شمار می رود.
کریم آور گفت: کسبه این بازارچه صرف نظر از برخی کمبودهای زیرساختی مانند نبود فضای سبز و آلاچیق مناسب برای استراحت مسافران و نامناسب بودن سرویش بهداشتی، نسبت به اعمال برخی قوانین که تردد تجار ایرانی و ترکمنستانی را محدود کرده، اعتراض دارند.
وی افزود: کشور ترکمنستان از سال ۸۳ و به علت نامعلوم از تردد اتباع مرزنشین خود با گذر مرزی و درسال ۸۸ از ورود اتباع ایرانی ممانعت کرد و تردد را تنها منوط به داشتن گذرنامه بین المللی نموده است.
عضو هیات امنای بازارچه مرزی اینچه برون یادآور شد: در گذشته به دلیل ترددهای روزانه اتباع دو کشور در قالب تجارت چمدانی بویژه اتباع ایرانی به خاطر استفاده از برخی معافیت های گذر مرزی جهت امرار معاش، مبادلات کالا تحت عنوان کالای همراه مسافر انجام می شد که منبع درآمدی برای مرزنشینان و کسبه دو کشور بود.
وی با بیان اینکه اکنون با اعمال قوانین جدید و محدودیت های پیش بینی شده، علاوه بر کاهش تردد اتباع دو کشور، بازارچه نیز کم رونق شده است، افزود: درصورت افزایش تعامل و همکاری گمرک با اتباع ایرانی در تجارت چمدانی نیز می تواند به اقتصاد و درآمد مرزنشینان کمک نماید.
آور، با اشاره به احداث خط آهن اینچه برون – گرگان و حضور مسافران و گردشگران از طریق قطار به مرز اینچه برون، گفت: این امر اگرچه سبب رونق نسبی بازارچه شده اما اگر مشابه این خط آهن از اینچه برون به گنبدکاووس به عنوان بزرگترین شهر شرق استان گلستان نیز احداث شود، رونق بازارچه دو چندان می شود.
وی اضافه کرد: علاوه بر این، بحث تصویب منطقه آزاد تجاری اینچه برون نیز امیدواری هایی را در مرزنشینان و کسبه این منطقه ایجاد کرده که انشاءالله با تصویب آن علاوه بر رونق منطقه، سیمای فقر و محرومیت از بخش مرزی داشلی برون نیز رخت بربندد.
با این حال علاوه بر عوامل و موانع قانونی ذکر شده بالا که سبب کم رونقی بازارچه مرزی اینچه برون گنبدکاووس شده، به گفته دیگر کسبه این بازارچه، حضور مسافران، گردشگران یا خریداران از شهرهای مختلف استان گلستان و یا دیگر استان های همجوار صرفا در ایام تعطیل هفته (پنجشنبه ها و جمعه ها) صورت می گیرد.
این عامل در کنار وجود یک بازارچه جانبی به نام تیر پارک، حضور و فعالیت خرده فروشان غیر بومی در اطراف بازارچه، فعال بودن برخی بازارچه های محلی مشابه مانند ‘بازار روس’ در شهر گنبدکاووس، ‘بازار دایان’ در آق قلا و بازارچه ساحلی بندر ترکمن، سبب شده تا غرفه داران این بازارچه بجز اغذیه فروشان در دیگر ایام هفته، بازار به اصطلاح کسادی را داشته باشند.
اندک بودن تفاوت قیمت و تنوع کالاها در بازارچه مرزی اینچه برون با قیمت همان کالاها در شهرها، تنوع کالا و فروش اقساطی اجناس در شهرهای استان، طولانی بودن مسیر و نبود امکانات حمل و نقل، اطمینان اندک مشتری به کالاهای موجود در بازارچه و ضمانت نامه ها، کمبود امکانات بهداشتی، فرهنگی و اجتماعی در بازارچه و عدم تبلیغات تاثیرگذار از طریق رسانه های جمعی و گروهی از دیگر مشکلات بازارچه مرزی اینچه برون اعلام شد.
بدون تردید اگرچه احداث خط ریلی بین ایران، ترکمنستان و قزاقستان در چند سال گذشته باهدف توسعه مبادلات تجاری بین این کشورها و بحث تصویب منطقه آزاد که مراحل تصویب نهایی آن درمجلس شورای اسلامی مطرح است، امیدهایی را در دل مرزنشینان این خطه از ایران اسلامی برای رونق اقتصادی و توسعه منطقه زنده کرده اما توجه و پیگیری بیشتر متولیان به این مناطق همچنان ضروری است.
فرمانده هنگ مرزی اترک گلستان دراین خصوص به خبرنگار ایرنا گفت: نقش مرزنشینان به عنوان مدافعان غیرنظامی و اهمیت حضور و وجود آنها در نقاط مرزی، ضرورت توجه به مباحث اقتصادی و مبادلات مرزی را روشن می سازد.
سرهنگ محمدرضا سراوانی افزود: توجه به اشتغال و کنترل قاچاق کالا، افزایش امنیت در مرزها، شکوفایی اقتصاد محلی و جلوگیری از خالی شدن حاشیه مرزها از مهمترین اهداف اقتصاد مرزی است.
وی اضافه کرد: یکی از اهداف مهم اقتصاد مرزی، ایجاد اشتغال برای مرزنشینان است که در این رابطه طرح ایجاد بازارچه های مرزی باهدف ایجاد فرصت های شغلی برای ساکنان مرزی و در راستای ماده ۱۱ قانون صادرات و واردات مصوب سال ۷۲ باز میگردد.
سرهنگ سراوانی تصریح کرد: بر اساس این قانون به دولت اجازه داده شده در هر یک از مناطق مرزی که ایجاد بازارچه را مفید تشخیص میدهد با رعایت اولویت هایی نظیر، استعداد محلی، ضرورت های اشتغال و توسعه روابط تجاری با کشورهای همسایه نسبت به ایجاد آن اقدام کند.
فرمانده هنگ مرزی اترک گلستان یادآور شد: طبق این قانون بازارچه های مرزی محوطه ای است محصور واقع در نقطه صفر مرزی و درجوار گمرکات مجاز به انجام تشریفات ترخیص کالا یا مکان هایی که طبق تفاهم نامه های منعقد شده بین ایران و کشورهای همجوار تعیین میشود و اهالی دو طرف مرز میتوانند کالاها و محصولات مورد نیاز خود را با رعایت مقررات صادرات و واردات و ضوابط مقرر دراین ماده برای داد و ستد دربازارچه های مرزی عرضه کنند.
سرهنگ سراوانی با اشاره به برخی کمبودها و کاستی ها در بازارچه مرزی اینچه برون گنبد معتقد است، اختصاص بودجه لازم از سوی دولت برای تجهیز بازارچه و تاسیس مراکز و مکان های فرهنگی، ورزشی و تفریحی و بهداشتی و برگزاری دوره های آموزشی برای بازاریان و مهمتر از همه رفع محدودیت های گذر مرزی بین دو کشور می تواند به رونق بازارچه و رسیدن به اهداف ترسیم شده برای این مکان ها کمک کند.
وی اضافه کرد: آنچه که امروز بیش از پیش در مورد مناطق مرزی کشور باید مورد توجه دولت و متولیان قرار گیرد، ساماندهی بازارچه های مرزی در راستای کنترل کیفی کالاهای صادراتی و سوق دادن آنها به سمت تجارت رسمی و قانونمند با کشورهای همسایه می باشد.
مدیرکل کمرگات استان گلستان نیز در گفت و گو با خبرنگار ایرنا با بیان اینکه بازارچه مرزی اینچه برون موفقیت نسبی در ایجاد اشتغال برای برخی از اهالی این منطقه داشته است، گفت: متاسفانه به دلیل بافت سنتی، قدیمی بودن و تنوع اندک کالا، این بازارچه جذابیت زیادی برای خریداران ندارد.
سیدابراهیم حسینی افزود: اگرچه کشور ترکمنستان در گذشته با اعمال برخی قوانین گذر مرزی، محدودیت هایی را برای اتباع خود و ایران ایجاد کرد اما با رایزنی هایی انجام شده از سوی گمرک و مرزبانی، اکنون اتباع این کشور با اخذ ویزای کثیرالسفر می توانند هر روز به ایران سفر کنند.
وی گفت: در ۹ ماه گذشته افزون بر ۵۲ هزار مسافر ترکمنستانی درقالب تجارت چمدانی از مرز اینچه برون وارد ایران شدند با این حال محدودیت های گذر مرزی برای اتباع ایرانی و نیز اتباع ترکمنستان تا سقف حمل ۶۰ کیلوگرم بار یا اندکی بیشتر از این مقدار وجود دارد.
بخشدار داشلی برون گنبدکاووس نیز دراین خصوص گفت: بازارچه مرزی اینچه برون بیشتر یک بازارچه داخلی محسوب شده و وضعیت مناسبی ندارد.
عبدالحمید سالمی افزود: این بازارچه زیرساخت های لازم از جمله فضای سبز، امکانات رفاهی و بهداشتی مناسب ندارد که بایستی مورد توجه مسئولان قرار گیرد.
وی با اشاره به برخی محدودیت های گذر مرزی اعمال شده برای اتباع ایرانی توسط کشور ترکمنستان، اضافه کرد: تردد اتباع ایرانی به ترکمنستان تنها با داشتن ویزا امکان پذیر است که هزینه سه تا چهار میلیون ریالی آن برای کسبه و مرزنشینان مقرون به صرفه نیست.
بدون تردید، حمایت و پشتیبانی کمی و کیفی مسئولان اجرایی و ذیربط در سطوح ملی و استانی برای پیگیری و تسهیل قوانین و مقررات گمرکی بین دو کشور ایران و ترکمنستان می تواند به رونق داد و ستد در این بازارچه مرزی و ارتقای سطح معیشت و درآمد اقتصادی مرزنشینان بخش داشلی برون گنبدکاووس کمک نماید.
اینچه برون در مرز ایران و ترکمنستان و در بخش داشلی برون گنبدکاووس و در شمال این شهرستان واقع است و گمرک آن که گاهی به آن مرز پُل هم گفته می شود، یک نقطه مهم اتصال و آمد و شد مرزی بین دو کشور است.
بخش مرزی داشلی برون گنبدکاووس با یک نقطه شهری و ۳۰ روستا با مجموع ۲۵ هزار نفر جمعیت، به تنهایی ۱۴۵ کیلومتر مرز خاکی مشترک با کشور ترکمنستان دارد/ایرنا