ارکین نیوز – در پژوهش کاوشگران و دانشمندان در محدودهً استپ های جمهوری های آسیای مرکزی شوروی سابق، مناطقی وجود داشته اند، که در آنجا حدود ۶ هزار سال پیش برای نخستین بار اسب بدست شبانانی که در این استپ ها زندگی می کرده اند، اهلی شده بودند. به طور قطع می توان گفت که این اسب ها همزمان نیای مستقیم و بلافصل اسب ترکمن بودند.

در این منطقه گسترده، نژادهای متنوع مادیان مانند: اسب های باریک اندام ترکمن، که از شرق دریای خزر تا کوه های تیان شان وجود داشته، که درحقیقت می توان گفت، این اسب نیای اسب های سریع و چالاک امروزی شرق است؛ اسب سکایی با اندامی متوسط در ناحیه شمال ایران قدیم تا سیبری و اسب های با جثه کوچک کوهستانی زیست داشته اند، که اینها را یابو و اسب کوچک خزر نامیده اند. در مناطق غرب این محدوده ی وسیع ، اسب های عربی و در شرق آن اسب های وحشی مغولی به لحاظ آب و هوای جغرافیایی وجود داشته اند ،که پاره ای از آنها با اسب های بیگانه اصلاح یافته اند. اسب های کُرد ، اسب های دوخونی خاور زمین هستند. اسب های دوخونی شرقی ازآمیزش مادیان (یابو ) با اسب ترکمن است.
یکی از اسب های با نژاد و اصیل دنیا که در نواحی شرق این منطقه یعنی در منطقه آلتایی مغولستان کشف شد، اسب ترکمن است. این اسب که سده ها پیش از میلاد در گورستان های پازیرک آلتایی (این گورستان صد ها سال زیر یخ واقع بوده است. در این گورستان است که نخستین فرش دستباف دنیا یافت شد.) کشف گردید، همانند امروز نمد پیچ شده بوده اند. نژاد اصلی اسب ترکمن به لحاظ اینکه آمیزش خونی نداشته، بمثابه با نژادترین اسب و مادرِ اسب های موجود در جهان شناسایی شده است. (منطقه ای که ترکمن ها در آنجا به پرورش اسب اشتغال داشتند، با دتیای خارج تا پایان قرن نوزده به سختی در ارتباط بود، از این رو نمی توانست نژاد های دیگر اسب بر اسب ترکمن تاثیر بگذارند. به غیر از این، در این منطقه نژاد های بیگانه ای که در اصل نوع دیگر اسب های ترکمن بودند، وجود داشتند.) این اسب در نزد قوم ماد از اهمیت بالایی برخوردار بوده است و گویا بدست این قوم به نواحی شمال خراسان کنونی انتقال یافته است. اسب ترکمن در کاوش های شهر فرغانه ازبکستان نیز یافت شد که متعلق به هزار سال قبل از میلاد مسیح بوده است.
اسب ترکمن از دیرگاه در جنگ ها و پیروزی های شاهان ایرانی پیش از اسلام تا دوران معاصر بویژه دوران نادرشاه ، نقشی مهم داشته است. مهمترین برتری اسب ترکمن با دیگر اسب های دنیا، بکارگیری آن در اصلاح نژاد دیگر اسب های جهان است. یکی از با نژادترین اسب ترکمن که به زیبایی و چابکی پرآوازه است آخال تکه نام دارد. آخال تکه اسبی است که با دیگر نژاد اسب ها همسنگ و همتازیانه نیست. چینی ها و سلسله ی دودمانِ هان نیز از اسب ترکمن اطلاع داشته اند و شیفته این اسب بودند و آنها را «اسب های آسمانی» می نامیدند و بخاطر تصاحب این اسب ها جنگ های بسیاری را با حکومت بلخیان به راه انداختند. اسب ترکمن در هنگ سواره خلفای بغداد مورد استفاده قرارمی گرفتند.
اسب ترکمن اندامی کشیده، دُمی باریک، سر و گردن زیبا دارد. برای اسب های بانژاد ترکمن درسال های گذشته ذخیره های ژنتیک این اسب، تقاضای جهانی یافته است. اسب ترکمن در نزد ترکمن ها پیشینه ای طولانی در سنن و زندگی صحرانشینی و جنگ و گریزها در گذشته داشته است. ازاین رو شاعران و سرایندگان ترکمن در درازای تاریخ همواره در آثار خود از اسب و خوی نیک آن بسیار نوشته اند. بقولی، یک ترکمن درگذشته های دور پنجاه من بار بر روی اسب گذاشته و خود نیز سوار بر آن تا ده فرسخ راه را هم می رانده است. اسب ترکمن که اسبی راهوار و یکه تاز است، از زیباترین اندام در بین نژادهای اسب در دنیا برخوردار است.
ارسالی از طعنه