• تاریخ: 2015-06-20
  • شناسه خبر: 5126
  • 523 بازدید

نقش زیبای ترکمن‎ها بر قالی بی‎همتای رمضان

ارکین نیوز-قوم ترکمن که از اهل تسنن هستند در ماه مبارک رمضان سنت‌های خاص خود را دارند که برخی از آن‌ها منحصر به فرد است. در این هوای معنوی به سراغ مردمی می‎رویم که قناعت، سادگی و میهمان‎نوازی از صفات برجسته آنان است، ترک ...

13940329000044_PhotoA
ارکین نیوز-قوم ترکمن که از اهل تسنن هستند در ماه مبارک رمضان سنت‌های خاص خود را دارند که برخی از آن‌ها منحصر به فرد است.

در این هوای معنوی به سراغ مردمی می‎رویم که قناعت، سادگی و میهمان‎نوازی از صفات برجسته آنان است، ترکمن‎های گلستان بخش بزرگی از رنگین‎کمان اقوام ایران‎زمین هستند.

قوم ترکمن از اهالی تسنن در ایران اسلامی محسوب می‎شوند و به عنوان یک قوم قدیمی در این ماه مبارک سنت‎های خاص خود را دارند که برخی از آنها در نوع خود منحصر به فرد است.

*خانه‎تکانی جسم و روح در ماه مبارک رمضان

مردم ترکمن طبق رسم دیرینه قبل از آغاز ماه مبارک رمضان به خانه‎تکانی می‎پردازند و در این بین بانوان برای شروع به زدودن آلودگی از چهره خانه با شست‎و‎شوی فرش‎ها و پتو می‎پردازند تا برای میهمانی خدا در این ماه آماده ‎شوند.

مردان ترکمن نیز با خرید لوازم مورد نیاز خانه شامل مواد غذایی و قربانی کردن گوسفند خود را برای میهمانی خدا آماده می‎کنند، به این سنت در زبان ترکمنی «اوی تمییزادمق» یا همان خانه‌تکانی گفته می‎شود.

از دیگر رسوم زیبا و حسنه این قوم اهل تسنن زدودن کینه‎ها از دل و پایان قهر بین افراد است که به آن «گپ قوشماق» یا همان آشتی‎کنان گفته می‎شود، در این مراسم ریش‌سفیدان ترکمن «که یاش اولی نامیده می‌شوند»، وظیفه آشتی دادن خانواده‎هایی را که به دلایل مختلف از یکدیگر کدورت دارند و قهر هستند را بر عهده دارند و قبل از شروع ماه مبارک رمضان بدون اطلاع به آنها این خانواده‎ها را به منازل خود به صرف نهار، شام و یا چای دعوت می‎کنند و آن‎ها را پند و نصیحت کرده و می‎گویند، قبل از روزه گرفتن باید قلب‌هایتان را از کینه و کدورت شیطانی پاک و منزه کنید و این‌چنین آیین آشتی‎کنان انجام می‎شود.

از دیگر آداب و سنن ترکمن‎های میهمان‎نواز خطه سبز گلستان در این ماه مبارک، نذری دادن یا به زبان ترکمنی همان «الله یولی» است، رسم بر این است که در هر روز از ماه مبارک ترکمن‌ها اقوام خود را به منازل دعوت کرده و وقت خود را صرف پختن آش ترکمنی و نذری دادن در راه خدا می‌کنند.

در این مراسم هر کدام از خانواده‎ها با انجام دادن کاری خود را در ثواب پختن آش سهیم می‌کنند و سپس آش‎ها در ظروف ریخته و در بین همسایگان و افراد نیازمند قبل از افطار تقسیم کرده و یا نمازگزاران مسجد محل را به منزل خود برای افطار با آش دعوت می‎کنند.

سپس آخوندها و افراد مدعو مسجد، برای درگذشتگان و برآورده شدن آرزو‎های کسانی که این افطار را تدارک دیده‎اند با خواندن سوره‎ای از قرآن دعا می‎خوانند و حمد و سپاس خداوند بزرگ را می‌گویند.

از آنجایی که افطاری دادن در بین اهل سنت گلستان افتخاری بزرگ محسوب می‎شود، افراد بی‎بضاعت با تدارک افطاری‎های کم‎هزینه از جمله پختن نان، «فطیر»، «چوزمه»، «قتلمه» و غیره و تقسیم آن بین همسایگان و اقوام و فرستادن قسمتی از آن به مسجد به نوعی خود را در بردن ثواب بیشتر از روزهای ماه نزول قرآن سهیم می‌کنند.

*اهمیت نماز تراویح در بین اهل سنت ترکمن

یکی دیگر از آیین‎هایی که ترکمن‌های گلستان با شور و شوق به برگزاری آن در شب‌های ۲۱ تا ۲۷ ماه مبارک رمضان اقدام می‌کنند، شب قدر «قدر گیجسی» است، مردم این خطه در شب‎های قدر بعد از نماز عشاء و نماز تراویح، دو رکعت نماز شب قدر می‌خوانند و معتقد هستند در این شب‌ها اگر فردی بنده خوب خداوند باشد، به چشم آن فرد حضرت الیاس (ع) و حضرت خضر (ع) مشاهده می‎شود و هر آرزویی که آن فرد داشته باشد با مشاهده کردن این دو حضرت برآورده می‎شود.

همچنین در شب‎های قدر در بین ترکمن‎های گلستان مرسوم است که تا صبح با خواندن دعا، قرآن و تسبیح بیدار مانده و با خدا راز و نیاز می‌کنند.

نماز تراویح اهمیت خاصی در بین اهل سنت استان گلستان دارد و در طول ایام ماه رمضان ترکمن‎های گلستانی اعم از زن و مرد، پیر و جوان به مساجد محل خود رفته و شروع به خواندن نماز تراویح می‌کنند که نمازی ۲۰ رکعتی است و در قالب ۱۰ نماز دو رکعتی پس از اقامه نماز عشاء به جماعت خوانده می‎شود و در فاصله چهار رکعت دعای مخصوص آن قرائت می‌گردد.

یکی دیگر از آداب و سنن قوم ترکمن در استان گلستان این است که با اتمام ماه مبارک رمضان و روز عید فطر، اهل سنت این منطقه اقدام به دادن فطریه خود با تعیین مبلغی از سوی ریش‌سفیدان ترکمن که میزان مبلغ آن نیز براساس گندم تعیین می‌شود، می‌کنند.

*ادای فطریه و فرستادن شادباش رمضان به خانه عروس

همچنین اهل سنت این خطه با استحمام و پوشیدن لباس‎های آراسته و برداشتن سجاده‎های نماز خود به سمت عیدگاه محل خود برای برپایی هرچه باشکوه‌تر نماز عید فطر می‌روند و بعد از برگشتن از نماز عید فطر خانواده‎هایی که عروس عقد کرده دارند، بقچه‎ای را که در داخل آن «شیرینی»، «شکلات»، «قند» و «فطیر» قرار داده شده است، برای شادباش به منزل عروس خود می‎برند و درباره نحوه برگزاری مراسم عروسی به پای صحبت می‎نشینند.

آنچه بیان شد بخشی از مهم‎ترین سنت‎های ماه مبارک رمضان اهالی ترکمن در استان گلستان است که مبتنی بر سنت‎های الهی و خصایص نیک این قوم اهل تسنن ایران‎زمین است، در گزارش‎های بعدی به دیگر سنت‎های ماه مبارک رمضان در بین دیگر اهالی این استان شمالی خواهیم پرداخت.
فارس

نام:

ایمیل:

نظر:

لطفا توجه داشته باشید: نظر شما پس از تایید توسط مدیر سایت نمایش داده خواهد شد و نیازی به ارسال مجدد نظر شما نیست