ارکین نیوز – گلستانیهای سیستانی تبار که جمعیت قابل توجهی از استان گلستان هستند در کنار سایر اقوام ساکن در گلستان با خوشی وهمدلی ودر کمال آرامش بود وباش دارند.انچه در سالیان اخیر موجب نگرانی برخی از دلسوزان گردیده است ,دامن زدن به مباحث قومیتی ومذهبی در ایام انتخابات بویژه انتخابات شوراهای اسلامی شهر وروستا ومجلس شورای اسلامی از سوی برخی افراد می باشد افرادی که توانمندیهای فردی وتخصصی ندارند وبا موضع گیری وپنهان شدن پشت سر مفاهیم مقدس سعی می کنند از این عناوین مبارک وقابل احترام برای خودشان رای تدارک ببینند.از موضع گرفتن وپنهان شدن در پشت مفاهیمی چون ارزشها,ولایت,اصلاح گری؛قوم ولایی ؛پیگیری مطالبات وحل مشکلات و…تامفاهیمی چون نخبگی وبانوان و…که هریک به تنهایی واجد احترام وارزش خاصی هستند واما وقتی بهره برداری فردی وگروهی وانهم برای رسیدن منویات فردی میشود مسلما باید حواسمان را جمع کنیم.انچه دربین سیستانیهای گلستان وبعبارت درست تر(به گفته محمدآذری بنیادنیمروز که اولین بار این اصطلاح را در برنامه زنده شبکه گلستان بکار بردند)گلستانیهای سیستانی الاصل یا سیستانی تبارحائز اهمیت هست حفظ وتوسعه همدلی ,تعاون ووحدت ملی زیر چتر نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران واصل ولایت فقیه می باشد .قطعا هرگاه زمزمه هایی در خصوص پررنگ شدن بحث قومیت به گوش می رسد خود سیستانیها جلوی ان می ایستند.اگر به لایه های محتلف اجتماعی گلستانیهای سیستانی تبار خوب نگاه کنیم متوجه می شویم که اکثریت سیستانیها اصول گرا هستند ودر بین اصلاح طلبان سیستانی نیز هیچگاه تندروی وهنجارشکنان جایی نداشتند وبعبارت دیگر اعتدال گرایی از اصول اولیه اصلاح طلبان سیستانی بوده است وهمواره به رعایت قانون وتبعیت از رهبری وارزشهای نظام اسلامی پافشاری کرده اند.یکی از نکات مهم دیگر در بین سیستانیها جایگاه ریش سفیدی واهمیت وکارکرد آن می باشد که کارکردهای اجتماعی ریش سفیدی برهیجکس پوشیده نیست به گونه ای که در نظام قضایی کشور ماشکل گیری شوراهای حل اختلاف برمبنای چنین الگوهایی می تواند ارزیابی شود.اما یک نکته اساسی که باید هم خود سیستانیها وهم سایر هم استانی های مان وبخصوص احزاب وگروه های سیاسی توجه کنند این نکته است که ریش سفید ومعتمد در بین سیستانیها دارای ریزه کاریها وخصوصیات ومولفه هایی است که حتما وباید با ان توجه شود چراکه هرانکس که محاسنش سفید بود قطعا ریش سفید هست ودارای احترام اما کارکرد اجتماعی وانچه ما بعنوان ریش سفید ومعتمد می شناسیم اینگونه نیست چراکه هر ریش سفیدی ,الزامامعتمد وتحلیلگرنیست وهر معتمدی هم الزاما ریش سفید نیست ودر همین راستا هرتحصیلکرده ای هم نمی تواند تحلیلگر وفعال سیاسی ویا معتمدباشد ولی اگر معتمد ,ریش سفید باشد ویا بلعکس,ارج وقرب وکارکرد اجتماعی و اثرگذاری سخنش بیشتر ووالاتر خواهد بود ..البته تحصیلکرده هم اگر معتمد باشد یا احترام ریش سفید را نگه دارد اثرگذاری بیشتری خواهد داشت .ریش سفیدی بعنوان یک نهاداجتماعی به گونه ای است که نسل به نسل وسینه به سینه در یک فامیل وخانواده منتقل شده است بعنوان مثال کدخدا فلان در طایفه اش بزرگ ,ملجاء ,قاضی وحاکم دلهای مردمش بوده است ودر اینجافرزندارشدش ویا یکی از فرزندانش از همان روزهای کودکی رفت وامد ورجوع مردم واحکام پدرش در حل وفصل مشکلات مردم فامیل وطایفه اش بین خودشان ویا با طوایف دیگر را دیده است وهم کاراموزی کرده وهم علم اموخته است واین روند چند دهه طول کشید ه وحتی نوه ی بزرگتر پسری در خانه پدربزرگش در طول عمرپدربزرگ وپدر خودش شاهد این تصمیم گیریها وقضاوت ها وحل مشکلات توسط ریش سفید طایفه اش بوده واکنون که نوبت به او رسیده است قطعا می توانند با عدل وانصاف ومشورت به روند اجتماعی طایفه وقومش کمک نماید .پس ریش سفید اینگونه نیست که یک شب به کسی هدیه شود.حال در طایفه فرد ریش سفید وبزرگ با عشیره ها وتیره های مختلف فامیل خودش مشورت میکند ودر همدلی وهم افزایی با بزرگان طوایف دیگر؛ خروجی آن تصمیم یک جمعیت انبوه خواهد بود واگر تا کنون این جایگاه سیستانیها حفظ شده است بواسطه همین روند بوده است.حال که جمعیت انبوه تحصیلکرده ها پا به عرصه گذاشتند دو حالت بوجود امده است؛ یا اینکه در بین همان خانواده که بزرگ قبلی بود اکنون فرد جانشین هم ریش سفید است وهم تحصیلکرده مثل استادمحمدی خمک نویسنده برجسته سیستانی ومهندس جهانتیغ عضو شورای شهر فاضل اباد است که بواسطه وجود جایگاه ریش سفیدی در خانواده ایشان از چندنسل قبل اکنون به ایشان رسیده است که از قضا هم ریش سفید هستند وهم تحصیلکرده ؛ودهها مثال دیگر..که این مطلوبترین حالت ممکن است. مسیر دیگرریش سفیدی هست که با کارکرد وجایگاه اجتماعی که طی سالها به دست اورده است ومشورتی که از تحصیلکرده های قوم وطایفه اش می گیردبه جمعبندی وتصمیم می رسد.حال اگر در این مسیر طبیعی خلاء بوجود بیاید وعوامل دیگری مثل زر و زور وجاه طلبی دخالت کند قطعا اثر بخشی خود را از دست خواهدداد وهم به درون وهم برون لطمه خواهد زد.که خداراشکرتاکنون ریش سفیدی سیستانی دچار حالت بدخیم واثرپذیری از زر و زور نشده است واگر چنین بشود غنای فرهنگی سیستانیان دارای انتی ویروس هایی است که به این رویه اجازه بروز ونمو نخواهد داد..

حال این مسیر را تا همین جا داشته باشیم وبرویم سراغ اوضاع اجتماعی وسیاسی استان…وقتی تقسیم امکانات ورفاه اجتماعی وخدمات زیربنایی وحتی جایگاه های اداری ومناصب اجتماعی واداری بعضا برمبنای شایسته سالاری وتخصص نباشد وبرمبنای تعلقات حزبی وگروهی وفامیلی گاه این جایگاه ها تقسیم شود مسلما جمعیت انبوه تحصیلکرده ومتخصص وکارامد در بین سیستانیها وجوانان انها برای بدست اوردن جایگاهی جهت خدمت به جامعه واستفاده از ظرفیت هایشان وازسویی برای نشان دادن توان مدیریتی شان به چاره جویی می پردازندودر مسیرهایی که از طریق صندوق رای وانتخابات می باشد ودرزمره معدود مسیرهایی است که امکان برایشان فراهم شده است,ورود می کنند.وحال اینجاست که برخی فشارها وگاه احساسات ودلگیری ها ودلخوری ها زمینه ساز ان میشود که نیروهای معتدل ونخبه اجتماعی وفرهیختگان برای کنترل ومسیردهی به هیجانات اجتماعی مردم خود دچار مشکل میشوند.گاه سخنان ورایزنی های ریش سفید ,معتمد ونخبگان که اکثریت هستند اثر می گذارد وبا ایجاد ائتلاف ویا متناسب با واقعیت ها وتناسب جمعیت وتوان تجربی وتخصصی خود وبرمبنای شایسته سالاری به ایفای نقش می پردازند که ضمن گرم کردن تنور رقابت ها وافزایش مشارکت به دنبال حقوق شهروندی وادای وظیفه نیز می باشند. بعنوان مثال در انتخابات شورای شهر گرگان ما دویا سه نفر شایسته ودارای ویژگی های قابل رقابت با سایر گروه ها را کاندیدا معرفی کنیم وبرای باقی کرسی ها به دنبال افراد شایسته از بین سایر افراد وشهروندان می باشیم. ولی گاه عملکرد ضعیف افراد واحزاب وبرخی مسولین به گونه ای بوده است که احساسات جوانان تحریک شده واو در پاسخ به فرهیختگان می گوید: وقتی بعضا دیگران در عرصه هایی که قدرت داشتند وبه ما دربرخی جاهاوشرایط متناسب با جایگاه وظرفیت مان اجازه وفرصت بروز ندادندیا اینکه توانایی مان را نادیده گرفتند ویا اینکه شایسته سالاری را رعایت نکردند ما هم, اکنون از این شرایطی که قانون فراهم اورده است, از ظرفیت اجتماعی مان استفاده کنیم وبا صندوق رای سهم بیشتری از مدیریت شهری و..را از ان خودمی کنیم که این رویکرد دقیقا واکنشی وعکسل العملی است واصلا مورد خواست ومطلوب بزرگان وفرهیختگان نیست ولی بعنوان بخشی از واقعیت اجتماعی استان می باشد.البته ناگفته پیداست که این موضوع ورفتارها به هیچ وجه رویه نبوده وموردپذیرش بزرگان استان ازجمله نماینده ولی فقیه ودستگاه های حاکمیتی ونظارتی وامنیتی واثرگذار که رفتار انها نشان دهنده منویات حاکمیت می باشد,نبوده ودر بین انها دیده نمیشود وبرعکس همان ها هستند که که برای اجرای عدالت وشایسته سالاری تاکید می کنند وازسویی این منتقدین هم خواسته های حداکثری وخارج از عرف ندارند وبه دلیل برخی حساسیت های بوجودامده شاید گاه از سر توقع بزرگنمایی هم بشود ولی بازهم تاکید می کنیم که اینها در بطن جامعه مورد گلایه است وکتمان آن کمکی به هیچکس نخواهد کرد.

در انتخابات مجلس دهم وخبرگان نیز این دو رویکرد در بین جامعه سیستانیها وجود داشت.بهتر است در کنار این موارد هرانچه از ابتدا نگارش شد را از بحث اصول گرایی واصلاح طلبی در بین گلستانیهای سیستانی تبار تا جایگاه وشیوه ریش سفیدی و..باید مد نظرقرارداد.در مرکز استان وحوزه انتخابیه گرگان نیز اتفااقتی افتاد که بزودی تحلیل ان را برایتان خواهیم نوشت اما خلاصه ی آن اینکه :همانند سایر شهروندان که کاندیدایی داشتند سیستانیها نیز با شوروهیجان وحداکثرظرفیت به پای صندوق امدند وبرمبنای شاخص هایی که داشتند رای دادند وهرانچه انها باید می کردند,چنین کردندوصندوق های رای بهترین قاضی در این مورد است.اما در مرحله دوم با توجه به اینکه از چهار نفر راه یافته به این مرحله که دونفر متعلق به اردوگاه احزاب وگروه های شناخته شده درون نظام می باشند یعنی حضرت حجت الاسلام والمسلمین دکتر طاهری از اصول گرایان وجناب دکتر تربتی نژاد از اصلاح طلبان ودونفر دیگر نیز یک نفر یعنی اقای امانزاده متعلق به گروه قومیتی ترکمن های نازنین وجناب مهندس نبی هزارجریبی نیز با اینکه گرایش به اصلاح طلبان دارد ولی در بین اصول گراها نیز به عنوان سابقه واخلاق ومنش فردی دارای احترام است وبه نظر ما ایشان بواسطه شخصیت فردی وسابقه خانوادگی توانست علی رغم بی مهری جبهه اصلاحات درمرحله اول ؛خودش را به انها اثبات کند.با این شناخت ورزومه افراد وتعلقات سیستانیها وریشه های فکری وعقیدتی انها قطعا معلوم است که چه اتفاقی رقم خواهد خورد.انچه هویدا ومشخص است این نکته است که سیستانیان براساس حق, وظیفه شرعی ودر لبیک به ندای رهبری حتما به پای صندوق خواهند رفت همانگونه که تاکنون, علی رغم برخی بی مهری ها وکج سلیقگی بعضی تصمیم گیران در استان ,احزاب وگروه ها ؛که سیستانیها همواره می گویند نه چپ ونه راست برایمان کاری در خور انجام نداده اند وما هرچه داریم برکت نظام وخون شهداست چراکه در زندگی .ورفاه اجتماعی وامکانات زندگی وضعیت ما قابل قیاس با گذشته نیست واین ثمره انقلاب اسلامی می باشد ولی از نظر اجتماعی وحقوق شهروندی ونگاه احزاب وگروه های سیاسی وسران انها در استان ما گله ودلخوری داریم واین ربطی به صندوق رای ندارد وما با تمام وجود چه کاندیدا داشته باشیم وچه نداشته باشیم با شور وشعور در انتخابات مشارکت خواهیم داشت. .حال باتوجه به اتفاقاتی که در انتخابات هفتم اسفند رخ داد وکاندیدای شاخص سیستانیهاصلاحیتش احراز نشدو از سویی برخی دلخوری های فردی وگروهی در بین خواص؛لجبازی های فردی وبی تصمیمی وبی تدبیری دربین بخش بزرگی از تصمیم سازان واز سویی اطلاعات غلطی که به بزرگان داده می شد این تصمیم گیری را سخت نمود ودر نهایت اعلام نظر دیرهنگام وبدون کارشناسی ومشورت کافی از سوی گروهی که به دلائل احساسی اکنون در موقعیت خاص وتاریخی قرار گرفته بودند ؛در کناربسیاری از عوامل پیداوپنهان که بزودی مشروح ان را بیان خواهیم کردباعث شد که گلستانیهای سیستانی تبار در حوزه گرگان وآق قلا شکست بخورند.این شکست که برایش از قبل چاره جویی وپیش بینی بدیل لازم نشده بودوبرخی سوء تعبیرها ,سوء مدیریت ها ,دلخوری ها ولجبازی ها که اکنون بیشتر از گذشته نمود پیداکرده بودباعث شدکه اجماع لازم برای مرحله دوم نیز صورت نگیرد.اکنون جمع کثیری از نخبگان وفرهیختگان ومعتمدین در اردوی انتخاباتی مهندس هزارجریبی وبخشی از موثرین ومعتمدین وفعالان اجتماعی در شهرگرگان در ستادانتخاباتی دکترتربتی نژاد حضوردارندالبته بااین توضیح که بسیاری از انها که در ستادتربتی نژاد هستند در ستادهزارجریبی هم حضوردارند؛ ولی بخش کمتری از انها که در ستادهزارجریبی فعال هستند در اردوی تربتی نژاد قرار دارند.بعبارت دیگر سیستانیهایی که در اردوی هزارجریبی تلاش می کنند بیشتر از سیستانیانی است که برای موفقیت تربتی نژاد تلاش می کنند.اما وضعیت در اردوی اصول گراها به گونه ای دیگر است با توجه به زیربنای فکری وسیاسی سیستانیهای ایران؛ در گرگان واق قلا نیز گرایش بیشتری به اصول گرایی دارند.سیستانیها علی رغم انتقادات تندی که به عملکرد هردوجناح وبخصوص دونماینده فعلی گرگان دارند ولی گرایش توده ها وفرهیختگان بیشتر به سمت دکترطاهری می باشد وحجت الاسلام طاهری در بین سیستانیها ارای قابل توجهی خواهد داشت واین ارا در بخش وشمگیر وروستاها بیشتر از سایرین است.دراین بین وضعیت اقای امانزاده نیز در بین سیستانیها بد نیست وبه دلایلی از جمله روابط اجتماعی وهمسایگی سیستانیان وترکمن های عزیز در خیلی از روستاهای شهرستان اق قلا,ایشان نیز از سبد رای سیستانیها بهره مند خواهندبود.به جرات می توان گفت که طاهری در بین سیستانیها در صدر وبا فاصله خیلی کم وشاید همسنگ وجاهایی معدود جلوتر,هزارجریبی وبعد از انهاامانزاده وتربتی نژادقرار دارند.نکته حائز اهمیت اینکه با توجه به ترسیمی که از انتخابات مرحله اول وشکاف های ایجادشده در اردوگاه سیستانیهاارائه شد به جرات می توان گفت که امروز دیگر هیچ فرد وگروهی نمی تواند ادعا کند که گلستانیهای سیستانی تبار را در هریک از چهاراردوگاه موجود ,نمایندگی می کند. ودیگر اینکه در زمانی که کاندیدای سیستانی وجود ندارد دیگر مکانیزم رای گرفتن از سیستانیها کاملا متفاوت خواهد بود چراکه در شرایط حضور کاندیدای سیستانی؛ریش سفیدها وتحصیلکرده ها با جرات وشجاعت بیشتری به توده مردم وروستاها برای گرفتن رای وتوجیه افراد می روند ولی با توجه به شرایط فرهنگی وتاریخی وجامعه شناسی سیستانیها در این شرایط که کاندیدای سیستانی وجود ندارد مراجعه ها به مردم از سوی ریش سفیدان ونخبگان وتحصیلکرده ها به سادگی نیست وبجز عده ای معدود پیرامون نزدیک ودرجه یک به بعد احتمال قضاوت های افراطی وتند نیز وجود داردکه برای فهم این موضوع باید فرهنگ عامه سیستانیها را به خوبی تحلیل کرده باشیم.به نظر وتحلیل ما اگر کاندیداها ونزدیکانشان خود به سراغ عوام وتوده های اجتماعی بروند موفق تر خواهند بود ودر این مرحله تفاوت معنی دار بین ظرفیت افراد برای جلب وجذب ارای حوزه انتخابیه وجود ندارد.البته نباید چهره های کاریزماتیک وامتحان پس داده را در این بین از نظر دور داشت چراکه انها در هرشرایطی اثر بخشی ونفوذ کلام خود را در بین جامعه دارند. واقعیت های جامعه سیستانی را با مطالعه می توان بدست اوردنه تجلیل های لحظه ای وتک بعدی.دیگر اینکه مورد احترام قرارگرفتن در بین سیستانیها به سخنرانی وسخندانی نیست بلکه صداقت وشفافیت ودینمداری و عمل به وعده ها ملاک عمل می باشد ودر همین جا نیک می دانید که در بین سیستانیان گاه شاید یک پیرمرد روستایی که تحصیلات آکادمیک ندارد وشاید به خوبی هم فارسی رسمی صحبت نکند,بیشتر از یک فردخوش پوش که نیک سخن می گوید وشاید در بین دوستانش به ریش سفید ویا تحصیلکرده ونخبه نیز معرفی شودنفوذ کلام واثربخشی داشته باشد..فلذا بعنوان بخشی از بدنه جامعه که با ریش سفیدان ومعتمدین وتحصیلکرده ها وفرهیختگان سیستانی در ارتباط هستیم اعلام می داریم :اولا به هیچ عناون کسی حق ندارد که خود را بعنوان نماینده قوم وصاحب اختیار گلستانی های سیستانی تبار معرفی نماید.مااعتقادات وباورها وجهت گیری هایمان در امور فرهنگی ومذهبی وسیاسی و..معلوم است وهیچگاه برای خوشایند افراد انها را دچار تغییر نخواهیم کرد .ثانیا:حضور افراد وچهره ها در ستادهای انتخاباتی کاندیداها در مرحله دوم صرفا نظر فردی انهاست ومانند سایر شهروندان به گرم شدن تنور انتخابات کمک می نمایند که خداوند به ایشان اجربدهدثالثا:به امار وگفته های افراد وگفته هادر نشست ها وجلسات زیاد دلخوش نباشید بلکه با توده های مردم واقشار مختلف جامعه در ارتباط باشید ودردهای انها را ببینید وچاره کنید وتلاش کنید که اعتمادسیستانیها را با خدمت رسانی ونهادینه کردن شایسته سالاری درجامعه وبخصوص عزل ئنصب ها ومناصب اداری استان بدست اوردیدرابعا:ارای مردم به صندوق ها ولو بنام شما نیز نوشته شود در اصل رای به نظام وارزشها وبراساس تکلیف شرعی وحق وحقوق شهروندی می باشد پس مانند برخی ها در بعد از انتخابات با نیازها وخواسته های شهروندان وبخصوص روستاها برمبنای ارای خودتان در صنوق ان روستابرخورد نکنید

خامسا:واقعیت های اجتماعی سیستانیان که ریشه در تاریخ دارد همانند زبان سیستانی وگویش سیستانی که پرفسورزبان شناس اروپایی از شناخت آن اظهار عجز می کند,دارای لایه های تودرتو وپیچیده است که نیازمند مطالعه وارتباط نزدیک است وبا ظواهر نمیشود قضاوت کردبعنوان مثال:مکان حسینیه سیستانیها نزدسیستانیها یک نهادمذهبی وفرهنگی واجتماعی می باشد که نه تنها در گرگان بلکه در کل استان مورد احترام است واین ریشه در اعتقادات مذهبی سیستانیان دارد.برخی اتفاقات در زمان انتخابات اتفاق می افتد که مختص آنزمان است وجامعه سیستانی خود را ترمیم خواهد کرد,کمااینکه در طول تاریخ وسالیان بارها اینکار را کرده است .به دلیل ریشه های تاریخی وفرهنگی و وابستگی های عاطفی وفامیلی وطایفه ای وازسویی نهادهای اجتماعی وفرهنگی که درون خود دارند بزودی اتفاقات واختلافات را فراموش خواهند کرد بویژه از این رخدادها درس خواهندگرفت.
گلستان نو